به گزارش سارنا به نقل از فارس، با توسعه پایگاه فضایی چابهار، ایران گامی بلند در مسیر استقلال فضایی و رقابت با قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی برداشته است. این پایگاه با موقعیت استراتژیک خود در سواحل مکران، نه‌تنها توان پرتاب ماهواره‌های ایرانی را افزایش می‌دهد، بلکه ظرفیت تبدیل‌شدن به یک مرکز بین‌المللی برای مأموریت‌های فضایی را نیز دارد. درحالی‌که کشورهایی مانند امارات و ترکیه برنامه‌های فضایی جاه‌طلبانه‌ای را دنبال می‌کنند، ایران با تکیه بر فناوری بومی و توانایی پرتاب مستقل، در مسیر تبدیل‌شدن به یک قدرت فضایی پیشرو قرار گرفته است. در این شرایط به نظر می‌رسد دولت به جای مطرح کردن ایده تبدیل مکران به پایتخت کشور با ایجاد شرایط مطلوب کمک کند تا این منطقه به قطب اصلی پرتاب‌های فضایی ایران و حتی منطقه تبدیل شود و با ارائه خدمات پرتاب به کشورهای دیگر، جایگاه کشور را در صنعت فضایی جهانی تثبیت کند.
پایگاه فضایی چابهار به دلیل موقعیت استراتژیک خود، یکی از مهم‌ترین پروژه‌های فضایی ایران محسوب می‌شود. این پایگاه با دسترسی به آب‌های آزاد، جمعیت کم و شرایط جغرافیایی مناسب، امکان پرتاب ماهواره به مدارهای مختلف را فراهم میکند. نزدیکی آن به اقیانوس هند باعث شده تا برخلاف پایگاه‌های داخلی، محدودیت‌های ناشی از پرتاب بر فراز مناطق مسکونی را نداشته باشد. این ویژگی می‌تواند ایران را به یک هاب فضایی منطقه‌ای تبدیل کرده و زمینه ارائه خدمات پرتاب ماهواره به کشورهای دیگر را فراهم کند.
از جمله اهداف کلیدی این پروژه، افزایش توان پرتاب ماهواره‌ای کشور، کاهش وابستگی به پایگاه‌های داخلی، ایجاد زیرساخت‌های لازم برای پرتابگرهای سنگین‌تر، توسعه همکاری‌های بین‌المللی در حوزه فضایی و تقویت امنیت ملی و صنایع دفاعی است. اجرای این پروژه در چندین فاز برنامه‌ریزی شده است. در فاز اول که تا پایان سال ۱۴۰۳ تکمیل خواهد شد، نخستین پرتاب‌های رسمی با استفاده از پرتابگرهای سوخت جامد برای ارسال ماهواره‌های کوچک و متوسط انجام می‌شود. در فاز دوم، توسعه زیرساخت‌های پیشرفته از جمله پرتابگرهای قدرتمندتر، تأسیسات پشتیبانی و ارتقای سیستم‌های کنترلی و ارتباطی در دستور کار قرار دارد. این فاز نقش کلیدی در پیشرفت پایگاه دارد و اجرای موفقیت‌آمیز آن زمینه را برای ورود به فاز سوم، یعنی پرتاب‌های سنگین‌وزن و مأموریت‌های پیچیده‌تر فضایی، فراهم میکند.
با این حال، ساخت این پایگاه با چالش‌های متعددی همراه است. یکی از مهم‌ترین موانع، نیاز به توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و شهری در منطقه مکران است که سرمایه‌گذاری کلانی را می‌طلبد و تأمین مالی این پروژه توسط دولت و نهادهای مرتبط همچون سازمان برنامه‌وبودجه و وزارت ارتباطات تامین خواهد شد هر چند د ر برنامه هفتم توسعه و برنامه ده ساله فضایی نیز بر توسعه این منطقه تاکید و بندی آورده شده است.
چالش‌های فنی و شرایط سخت آب‌وهوایی منطقه
افزایش همکاری‌های بین‌المللی یکی از مهم‌ترین راهکارها برای جذب سرمایه‌گذاری و مشارکت سایر کشورها در استفاده از پایگاه فضایی چابهار است. همکاری با کشورهای دارای تجربه در این حوزه می‌تواند به تسریع توسعه زیرساخت‌های فنی و عملیاتی کمک کند.پروژه‌های فضایی همواره با چالش‌های فنی غیرقابل پیش‌بینی روبه‌رو هستند. طراحی سامانه‌های پرتاب، به‌ویژه در فاز دوم و سوم، نیازمند دقت بالا و انجام آزمایش‌های مکرر است. ایجاد یک مرکز تحقیقاتی مستقل برای توسعه فناوری‌های فضایی مرتبط با این پایگاه و بهره‌گیری از تجربیات سایر کشورها در زمینه پرتابگرهای سنگین از جمله راهکارهای پیشنهادی برای غلبه بر این چالش‌هاست.سواحل مکران به دلیل دمای بالا و رطوبت شدید، شرایط سختی برای اجرای پروژه‌های عمرانی و تأسیساتی ایجاد میکند. با این حال، تیم‌های فنی و مهندسی با اتخاذ تدابیر مناسب توانسته‌اند این چالش را مدیریت کرده و پایگاه را به مرحله بهره‌برداری برسانند.
حمایت‌های دولتی و پیگیری‌های مداوم
پایگاه فضایی چابهار به‌عنوان یکی از پروژه‌های اولویت‌دار دولت سیزدهم و چهاردهم شناخته شده است به همین دلیل هم حمایت‌های دولتی می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در تسریع روند توسعه پایگاه داشته باشد هر چند به نظر می‌رسد برای جذب حمایت‌های مادی و معنوی نیاز است تا حداقل اولین جلسه شورای‌عالی فضایی پیش از پایان سال 1403 برگزار شده و مواضع رئیس جمهور بیان شود.حسن سالاریه معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فضایی در خصوص روند پیشرفت پایگاه پرتاب چابهار می‌گوید برنامه ما این است که فاز اول پایگاه فضایی چابهار از امسال وارد مرحله بهره‌برداری شود و اولین پرتاب‌ها از این مرکز انجام گیرد. طبق برنامه‌ریزی، فاز اول تا سال آینده به پایان می‌رسد و با توجه به ارتباط مستقیم بین فازهای مختلف این پروژه، توسعه فاز دوم نیز هم‌زمان در حال پیگیری است. مذاکرات خوبی در این زمینه انجام شده و تأمین مالی پروژه نیز در دست اقدام است. امیدواریم با حمایت همه نهادهای مرتبط، این پایگاه فضایی به یکی از مراکز مهم پرتاب منطقه تبدیل شود.
چشم‌انداز آینده: ایران به‌عنوان قطب فضایی منطقه
پایگاه فضایی چابهار، پس از تکمیل فازهای توسعه، ظرفیت تبدیل ایران به قطب پرتاب‌های فضایی در غرب آسیا را خواهد داشت. این پایگاه نه‌تنها امکان ارسال ماهواره‌های ایرانی را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند خدمات پرتاب به کشورهای همسایه را نیز ارائه دهد و جایگاه ایران را در صنعت فضایی ارتقا بخشد.ایران با توسعه پایگاه فضایی چابهار، در حال رقابت با کشورهایی مانند امارات و ترکیه است که برنامه‌های فضایی بلندپروازانه‌ای دارند. امارات متحده عربی با پروژه‌هایی مانند برنامه فضایی محمد بن راشد، به دنبال جایگاه ویژه‌ای در عرصه فضایی است. بااین‌حال، ایران با برخورداری از پرتابگرهای مستقل و فناوری بومی، پتانسیل بالایی برای پیشی گرفتن در این رقابت دارد.با تکمیل این پروژه، ایران می‌تواند با کشورهای هم‌پیمان مانند روسیه و چین همکاری کرده و مأموریت‌های مشترک فضایی را تعریف کند. این همکاری‌ها می‌تواند زمینه انتقال دانش، افزایش توانمندی‌های فنی، و توسعه فناوری‌های پیشرفته فضایی را فراهم کند.پایگاه فضایی چابهار، یک نقطه عطف در صنعت فضایی ایران محسوب می‌شود که می‌تواند کشور را از وابستگی به سایر پایگاه‌ها بی‌نیاز کرده و مسیر پرتاب‌های مستقل را هموار کرده و ایران را در زمره کشورهای پیشرفته فضایی منطقه قرار دهد.
نظر بدهید