به گزارش سارنا به نقل از فارس، به دنبال مجموعه تحولات سریع منطقه‌ای که از پاییز سال ۲۰۲۴ از تجاوز نظامی اسرائیل به جنوب لبنان و نبرد «اولی البأس» حزب الله تا سرنگونی دمشق و روی کارآمدن جولانی در سوریه، هر روز پرده جدیدی از جاه‌طلبی‌های اسرائیل در منطقه آشکار می‌شود که جدیدترین آنها احیای طرح قدیمی «کمربند امنیتی» یا «منطقه حائل» اسرائیل، اما در نسخه‌ای گسترده‌تر و عمیق‌تر آن است که از «ناقوره» در جنوب لبنان آغاز می‌شود و با عبور از دشت «حوران» تا استان «درعا» و «سویداء» در جنوب سوریه امتداد می‌یابد.
در لبنان، اسرائیل از برقراری آتش‌بس و نبود نظارت بین‌المللی برای اجرای بخشی از طرح «منطقه حائل» یا آنچه در اسرائیل از آن تحت‌عنوان «کمربند امنیتی» یاد می‌شود، استفاده کرد و همچنان در تلاش است تا مابقی طرح را نیز اجرا کند، در سوریه با توسل به دستاویز «حمایت از دروزی‌ها» تلاش دارد، این طرح را ابتدا در استان سویداء و سپس دو استان قنیطره و درعا پیاده کند.
اهداف اسرائیل از ایجاد منطقه حائل
🔹محافظت از پاشنه‌آشیل شمال فلسطین اشغالی
اسرائیل جنوب لبنان و جنوب سوریه را فقط منطقه حساس نمی‌داند، بلکه این دو منطقه را تهدیدآمیزترین مناطق در هرگونه رویارویی به‌شمار می‌آورد. تجربه آزادسازی جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰ و شکست در جنگ ۳۳ روزه تا حضور حزب‌الله در بحران سوریه، از جمله در «قنیطره» ثابت کرده، این دو جبهه، عمق آتش مقاومت علیه اسرائیل باشد. بنابراین، ایجاد منطقه حائل، این جبهه را از توانمندی‌های تأثیرگذارش محروم میکند و به نوعی به‌جای خط مقدم رویارویی، «خط اول دفاعی» را برای اسرائیل ایجاد کند.
🔹بازنگری در مفهوم امنیت قومی
دکترین امنیت قومی اسرائیل، درحال تغییر تدریجی از «بازدارندگی تهدیدات» به «پیشگیری از تهدیدات» است. بنابراین، منطقه حائل تنها برای دور کردن آتش مقاومت نیست، بلکه سکویی برای عملیات‌های نظامی از جمله عملیات هوایی و پهپادی و خط مقدم واحدهای ویژه و امنیتی اسرائیل در عمق سوریه و لبنان، همانند پایگاه‌های نقب و الجلیل خواهد بود.
🔹بهره‌برداری از هرج‌ومرجسقوط دمشق و روی کارآمدن جولانی به‌عنوان حاکمی مطیع‌وفرمانبر به‌ویژه در بُعد امنیتی، فرصتی طلایی برای اسرائیل بود تا نوعی «ثبات دستوری» را در منطقه‌ای ایجاد کند که جغرافیایی امن، اما رژیمی شکننده و در عین حال مطیع و فرمانبر دارد. این اسرائیل را قادر می‌سازد، در صورت لزوم بدون مواجه شدن با مخالفت واقعی محلی یا بین‌المللی مداخله نظامی داشته باشد.
🔹تأمین حمایت از اقلیت‌ها
اسرائیل با حمایت از دروزی‌ها، به دنبال ایجاد یک ارتش متحد محلی است یا همان «ارتش لحد» در نسخه سوری آن است که هزینه دخالت مستقیم را از دوش رژیم بر‌دارد و یک منطقه جغرافیایی امن و عاری از خطر نفوذ مقاومت برایش ایجاد کند.
اهمیت منطقه حائل برای اسرائیل
🔸مهار و کنترل بدون اشغال مستقیم
اسرائیل با وجود منطقه حائل دو هدف را محقق میکند: کاهش حضور نظامی در مقابل توسعه اشغال سیاسی و امنیتی. این طرح بر ادغام فناوری (رادارها، کنترل‌گرهای حرارتی، هوش مصنوعی) با عوامل محلی (دروزی‌ها یا حتی عناصر ارتش جدید سوریه) متکی است و بدین ترتیب اسرائیل تلاش میکند، یک سیستم دفاعی یکپارچه همسو با خود در جنوب سوریه ایجاد کند.
🔸قطع ارتباط جبهه‌های مقاومت
این منطقه به‌عنوان مانعی راهبردی جداکننده جبهه جنوب لبنان از جنوب سوریه عمل‌می‌کند و این از دید اسرائیل به‌معنای تضعیف وحدت جبهه‌های محور مقاومت ست. در نبود منطقه حائل، جنوب سوریه خطری جدی از طرف محور مقاومت برای اسرائیل است و این چیزی است که اسرائیل به‌شدت از آن واهمه دارد، لذا منطقه حائل را منطقه هشدار اولیه می‌داند که با وجود آن می‌تواند، خود را برای مقابله با خطر اصلی آماده کند. در عین‌حال وجود منطقه حائل به این رژیم اجازه می‌دهد، نظارت بیشتری بر تحرکات محور مقاومت داشته باشد و حتی آنها را محدود کند.
🔸جلوگیری بازشدن مسیرهای لجستیک برای مقاومتاسرائیل به‌شدت نگران بازگشت وضعیت مقاومت در سوریه به شکل سابق آن است، لذا درصدد کنترل مسیرهای لجستیکی و خطوط تدارکاتی از جمله بزرگراه M4 در جنوب سوریه و از بین‌بردن همه زیرساخت‌های موجود در جنوب است. اسرائیل به خوبی می‌داند، کنترل این خطوط ارتباطی به معنای قطع ارتباط خطوط تدارکاتی حزب‌الله از البوکمال، بیابان شام و جنوب سوریه به عمق خاک لبنان خواهد بود.
تاکتیک‌های مقاومت در منطقه حائل
کانون‌های مقاوم، حملات سایبری، هجوم‌های نامنظم، ایجاد شوک از جمله تاکتیک‌هایی است که محور مقاومت می‌تواند، در برابر اسرائیل در مناطق حائل از آنها استفاده کند. با اینکه قطع ارتباط جغرفیایی همچنان یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی خواهد بود که در صورت تحقق تشکیل چنین مناطقی در جنوب سوریه و جنوب لبنان، مقاومت با آن مواجه خواهد بود، اما همه اینها مشروط به آن است که مناطق حائل ایجاد شوند.
طرح اسرائیل برای ایجاد منطقه حائل از ناقوره تا درعا یا همان طرح کمربندی امنیتی شمال اسرائیل، اگرچه در کوتاه مدت به نظر موفقیت‌آمیز می‌آید، اما با چالش‌های متعددی مواجه خواهد بود، در عین‌حال که مملو از نقاط ضعف راهبردی و تهدیدات ساختاری است. تاریخ و میدان عمل ثابت کرده، وقتی یک پای میدان مقاومت باشد، هیچ منطقه‌ای برای اسرائیل امن نخواهد بود.
نظر بدهید