بندگی خدا سرچشمه تمام خوبی‌های حضرت عباس (ع) است/ درس بصیرتی قمر بنی هاشم به شیعیان

به گزارش سارنا به نقل از مهر، امروز چهارم ماه شعبان المعظم برابر است با ولات با سعادت قمر منیر بنی هاشم، حضرت ابوالفضل العباس (ع) که در شجاعت و مردانگی و وفاداری سرآمد مردان تاریخ است. حضرت عباس (علیه السلام) شخصیتی است که ائمه معصومین (علیه السلام) مدح و ثنائش را گفتند. امام صادق (علیه السلام) در زیارتنامه اش، مدحش را گفته است. امام سجاد (علیه السلام) مدح او را گفته است و امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) از او به نیکی یاد کرده است.

خبرگزاری مهر، در گفت و گو با حجت الاسلام جواد سلیمانی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) به بررسی ابعاد شخصیتی آن حضرت و نحوه الگو پذیری از وجود ایشان پرداخته که در ادامه تقدیم می‌شود:

حجت السلام جواد سلیمانی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در گفت و گو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه در منابع تاریخی اطلاعات دقیق و زیادی در مورد حضرت عباس (ع) وجود ندارد گفت: اما از ائمه معصومین (ع) به چند ویژگی و نکته خاص در خصوص قمر بنی هاشم (ع) اشاره شده است که می‌توان آنها را مورد توجه و الگو قرار داد.

بصیرت بی مثال حضرت عباس (ع) نسبت به امام زمان خود

وی ضمن اشاره به حدیثی در خصوص آن حضرت گفت: یکی از این ویژگی‌های قابل توجه حضرت ابوالفضل العباس (ع) بصیرت ایشان است، آنجایی که امام صادق (ع) درباره ایشان می‌فرماید: «کان عمنا العباس بن علی نافذ البصیره صلب الایمان جاهد مع ابی عبدالله و ابلی بلاء حسنا و..» «عموی ما عباس بن علی (ع) دارای بصیرت دینی و استواری در باور بود. در راه خداوند در رکاب ابی عبدالله جهاد کرد و نیکو آزمایش داد و به شهادت رسید». در زمان عاشورا که اکثریت امت اسلامی با یزید بیعت کرده بودند و در شرایطی که به ادعای کوفیان مبنی بر قول همراهی و یاری امام حسین (ع) نیز امیدی نبود، نزدیکان و دوست داران به ایشان انذار می‌دادند که اگر پا در چنین میدانی بگذارید، راه برگشتی وجود ندارد و عاقبت مرگ است و اسیری خانواده‌ها و در شراطی که قصاوت قلب بر مردم حاکم شده بود و فروغ غیرت دینی کم شود شده بود، اگر امام حسین (ع) حکومتی تشکیل می‌داد، سرنوشتی بهتر از حکومت حضرت امیرالمومنین (ع) در انتظارش نبود، چراکه جامعه به بی عدالتی عادت کرده بود و دین تحریف شده آن زمان را پذیرفته بود، به همین جهت حکومت ایشان نیز فرو می‌پاشید، و امام حسین (ع) می‌دانست که تنها حماسه خونینی با بال دو عقلانیت و مظلومیت، می‌تواند دل‌ها را بسوزاند، بیدار کند و توده مردم را از قصاوت قلب برهاند.

سلیمانی با اشاره به واقعه عاشورا خاطرنشان کرد: طبیعتاً، امام حسین (ع) نمی‌توانست همه این مسائل را برای مردم بازگو و عدم وجود بصیرت و تبعات آن را شرح دهد، لذا در این شرایط که حتی برخی از جوانان بنی هاشم نیز حضرت را همراهی نکردند و امام فرمودند «هرکه به من بپیوندد شهید خواهد شد و با شهادت ماست که جامعه بیدار خواهد شد» و بدین ترتیب عاقبت همراهی با حق را برای همگان روشن نمود، حضرت ابوالفضل (ع) نه تنها خود، بلکه برادرانش را همراه سپاه سیدالشهدا (ع) کرد و به میزانی از بصیرت رسید که در روز عاشورا، ابتدا برادرانش را به اجازه حضرت حسین (ع) به میدان فرستاد تا در رثای برادران شهید خود، ثواب صبر بر این حزن و اندوه را نیز دریافت کند.

وی تصریح کرد: این بصیرت، ارزشی گرانبهاست، امروز در جامعه ما الحمدلله اکثریت جامعه شرایط زمانه را متوجه هستند و با بصیرت خود از انقلاب و رهبری حمایت می‌کنند، درست است که مشکلات اقتصادی، اجتماعی و اخلاقی در جامعه وجود دارد که بخشی از آن به دشمنی دشمنان و تهاجم فرهنگی و تحریم‌های آنان علیه کشور بازمی گردد، اما بخش از آن نیز به دلیل برخی لغزش‌های خواص داخلی است. البته این لغزش متوجه اصل اسلام و انقلاب و شخصیت‌های بزرگی که در خدمت انقلاب و نظام هستند، نیست، بلکه متوجه کسانی است که از انقلاب سرد شدند، سکوت می‌کنند و از رهبری حمایت نمی‌کنند و در واقع غیر انقلاب شده‌اند. لذا درس بصیرتی که حضرت عباس (ع) به شیعیان می‌دهند، بسیار مهم است.

وفاداری محض به سیدالشهدا (ع)

سلیمانی با اشاره به ویژگی دیگر حضرت عباس (ع) بیان کرد: به عنوان دومین ویژگی قابل توجه آن حضرت ایمان می‌توان به ایمان راسخ ایشان اشاره کرد، آن زمان زمان که در شب تاسوعا، شمر برای آن حضرت امان نامه آورد در برابر لشکر امام حسین (ع) ایستاد و فریاد زد و حضرت را به واسطه هم قبیله بودن با حضرت ام البنین (س)، مادر حضرت، فرزند خواهرش نامید و گفت: فرزندان خواهر ما! شما در امان هستید، چرا خودتان را به کشتن می‌دهید؟ شما در امان هستید، خودتان را با برادرتان به کشتن ندهید «اَلزَموا طَاعَةَ أمیرِ المُؤْمِنینَ یَزِیدَ» بیایید زیر باز اطاعت یزید در امان هستید، حضرت فرمود «فَقَالَ لَهُ العَبّاسُ (سَلَامُ اللهِ عَلَیه) تَبّاً لَکَ یا شِمر» خدا بکشد تو را، خدا تو را لعنت کند، لعنت کند آن‌چه که آوردی، امانت را هم خدا لعنت کند، ای دشمن خدا، تو به ما می‌گویی که ما بیاییم در اطاعت دشمنان خدا و ترک کنیم یاری برادرمان را، این را هم رد کردند رفت. عباس (ع) همه وجودشان فداکاری است.» حضرت حتی یک لحظه درنگ نکرد و پایش نلغزید.

این عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: حضرت ابوفاضل (ع) در روز عاشورا درشرایط بسیارسختی قرار گرفتند، چراکه از یک سو علمدار لشکر بودند و باید صلابت لشکر با آن عظمت را حفظ می‌کردند، از طرفی به خیام می‌رفتند و اوضاع و احوال زنان و کودکان را می‌نگریستند و پشت و پناه اهل حرم بودند، لذا تا لحظه آخر پایداری کردند و هیچگاه در مقابل سختی‌ها و وسوسه‌ها سر خم نکردند. این موضوع برای جامعه ارمز ما درس بزرگی دارد و امیدوارم خداوند ایمان مان را قدر ببخشد و در مقابل پول، قدرت، جاه و مقام و وسوسه‌ها همگی ما را حفظ کند.

ادب بی مثال حضرت در مقابل اهل بیت (ع)

سلیمانی گفت: روایت شده است که حضرت ابوالفضل العباس (ع) بدون اجازه در کنار امام حسین علیه‌السلام نمی‌نشست و اگر پس از اجازه می‌نشست، مانند عبد خاضع دو زانو در برابر مولایش می‌نشست. در روایتی که از امامان معصوم علیه‌السلام به ما رسیده، فرمودند: «ان العباس بن علی زق العلم زقا»؛ همانا عباس فرزند علی علیه السلام علم را چون غذا در کودکی از پدرش وارد جانش کرده است. روایت شده است که در طول ۳۴ سال عمر حضرت ابوالفضل العباس علیه‌السلام آن بزرگوار هرگز به برادرش امام حسین علیه‌السلام برادر خطاب نکرد؛ بلکه با تعبیراتی مانند سیدی، مولای، یابن رسول الله، آقای من، سرور من و ای پسر رسول خدا، آن حضرت را صدا می‌زد، جز در آخرین ساعت عمر، در آستانه شهادت، که صدا زد: (یا اخا ادرک اخاک؛ برادر، برادرت را دریاب) این تعبیر نیز یک نوع ادب بود، زیرا بیانگر آن بود که برادرت رسم برادری را با بهترین وجه ادا کرد، اکنون تو نیز ای برادر با مهر برادری به من بنگر!

وی خاطرنشان کرد: در کتاب «مستطرف الاحادیث» آمده است: روزی امام حسین علیه‌السلام در مسجد آب خواست. حضرت ابوالفضل العباس علیه‌السلام که در آن هنگام کودک بود، بی آنکه به کسی بگوید باشتاب از مسجد بیرون آمد. پس از چند لحظه دیدند، ظرفی را پر از آب کرده و با احترام خاصی ظرف آب را به برادرش امام حسین علیه‌السلام تقدیم می‌کند. روز دیگر، خوشه انگوری را به او دادند. او با اینکه کودک بود با شتاب از خانه بیرون آمد، پرسیدند: کجا می‌روی؟ فرمود: (می‌خواهم این انگور را برای مولایم حسین علیه‌السلام ببرم). حضرت با ادب خود نیز الگویی برای ما شیعیان است تا حرمت ولایت، حرمت بزرگ‌تر و رهبری را حفظ کنیم و تا زمانی که ایشان هستند از ایشان جلوتر حرکت نکنیم. اینها ویژگی‌هایی هستند که، حتی اگر یک مورد از آنها در وجود شخصی باشد، او را به سعادت می‌رساند.

عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) تصریح کرد: یکی دیگر از ویژگی‌های ایشان بندگی و عبودیت است. آنطور که در زیارت نامه حضرت عباس (ع) می‌خوانیم، «السلام علیک ایها العبد الصالح المطیع لله و لرسوله و لأمیرالمؤمنین والحسن والحسین صلی الله علیهم و سلّم» در این زیارتنامه اطاعت و بندگی خدای متعال نخستین خصوصیت حضرت عباس (ع) است و سرچشمه تمام خوبی‌ها و پاکی‌ها و زیبایی‌های ایشان است. حضرت عباس (ع) از راه عبودیت و بندگی خدا به مقام اطاعت از رسول خدا (ص) و امیرالمؤمنین، امام حسن و امام حسین (علیهم السلام) و حمایت از ایشان رسیده است.

نگار احدپور اقبلاغ