به گزارش سارنا به نقل از مهر، احمد صدری از پژوهشگران حوزه موسیقی نواحی که دبیری جشنواره مدیحه سرایی و چاووشی خوانی روستایی رضوی را نیز به عهده دارد، درباره ضرورت و ماهیت برگزاری این رویداد موسیقایی توضیح داد: یکی از گونه های موسیقایی ما در حوزه اقوام مختلف که جنبه کاربردی دارد، بحث چاوشی خوانی است. ضمن اینکه از قدیم اشخاصی که عازم زیارت می شدند طی مراسمی به همین نام، یک نوع آمادگی ذهنی، فکری و مذهبی کسب کرده و راهی می‌شدند.
وی با بیان اینکه اغلب مراسمی که در حوزه اقوام مختلف داریم، با موسیقی همراه است، عنوان کرد: این موسیقی ها آن‌گونه نیست که حتما با سازی همراه باشد یعنی می توان گفت آن تکیه کلامی که دارای ریتم و وزن است خود به خود در عرصه موسیقی نیز وارد می شود و لذا حضور ساز الزاما برای همه انواع موسیقی اقوام مطرح نیست و می تواند بر پایه کلام دارای ریتم و وزن باشد. در واقع چاووشی خوانی فضایی بوده که به لحاظ ذهنی شخص را برای تشرف به زیارت آماده می‌کرده و در اصل بخشی از آداب زیارت محسوب می‌شده است که در اقوام مختلف در گونه های مختلفی به‌صورت آوازی اجرا می شده است.
وی در رابطه با هدف جشنواره چاووشی خوانی و مدیحه سرایی روستایی نیز متذکر شد: هدف این بوده که عزیزانی که در روستاها با این نغمه ها آشنایی دارند وارد عرصه شده تا با احیا و کاربردهای جدیدتری بتوان از این نغمه ها بهره برد بر همین مبنا این بخش به جشنواره افزوده شد. در این راستا قرار است عزیزانی که در بخش روستایی در اقوام مختلف ملودی‌ها، آواها و نواهایی در ارتباط با چاوشی خوانی دارند، به دبیرخانه ارسال کنند تا از بین آنها آثار برتر برای اجرای صحنه ای انتخاب شود که در نهایت در اختتامیه روستای کندر میناب قدردانی می‌شوند.
دبیر جشنواره مدیحه‌سرایی و چاووشی‌خوانی روستایی رضوی همچنین گفت: امسال اولین سالی است که این بخش به جشنواره اضافه شده لذا لازمه این کار ابتدا شناسایی و معرفی این هنر به جامعه است.
این پژوهشگر موسیقی نواحی تاکید کرد: براساس این شناسایی در میان اقوام مختلف، افراد، گروه ها و قوم های متفاوت متوجه چنین رویدادی می‌شوند که حالت مسابقه ای دارد لذا مورد تشویق واقع می شوند و خود این روند باعث ایجاد رغبت می‌شود.
صدری با با بیان اینکه زمینه های اجتماعی چاووشی خوانی دیگر از بین رفته است، یادآور شد: در گذشته شاهد بودیم افرادی که می‌خواستند به مشهد یا کربلا یا زیارت حج بروند چنین مراسمی داشتند اما دیگر این اتفاق نمی افتد که بخواهند برایش مراسم بگیرند یا امر خاص تلقی بشود. این درست که بستر اجتماعی چنین محفل هایی الان نیست ولی به هرحال این آواها و نواها می تواند صورت های نو و کاربردهای جدیدی پیدا کرده و به جامعه شناسانده شود مثلا بخش هایی از این نواها و مدیحه یا چاووشی خوانی ها می تواند آهنگ سازی شود یا آواهایی به صورت امروزی تولید شود که در فضای رادیو و تلویزیون استفاده و به مخاطب عرضه شود.
دبیر جشنواره مدیحه سرایی و چاووشی خوانی روستایی رضوی با تاکید بر اهمیت به روز رسانی چنین هنرهایی توضیح داد: چون بستر فرهنگی این ماجرا تغییر کرده است، حوزه های هنرهای سنتی متناسب با شرایط اجتماعی می تواند خودش را بازتولید کند. مثلا الان قبلا پرده خوانی در قهوه خانه ها انجام می شده که اصولا یک فضای مردانه بودند در حالی که کافی شاپ های کنونی فضایی است که بیشتر خانم ها حضور دارند و لذا دیگر نمی طلبد آنجا کسی نقالی یا شاهنامه خوانی بکند چون اقتصائات دیگری دارد. در این زمینه با نگاه به فرهنگ خود، می‌توانیم در عرصه مدیحه سرایی و چاووشی خوانی نیز یک بازتولید جدید داشته باشیم تا بهره دیگری حاصل شود.
وی در بخش دیگری از صحبت های خود تصریح کرد: برنامه های رادیویی و تلویزیونی اغلب در مراسم مذهبی سراغ کارهای پاپ می‌روند. شرایطی که بین مضمون، محتوا و موسیقی رابطه تنگاتنگی وجود نداشته و ماجرا برپایه مضروف نیست، این در حالی است که چاوشی خوانی با فرهنگ، تاریخ و سنت های ما هم خوانی دارد و در صورت شناساندن، خیلی زود جای خودش را باز می کند. از همین ملودی ساده چاوشی خوانی، می‌شود به عنوان ماده خام استفاده کرد و آن را تبدیل به اقدامات و آثار جدیدتری کرد که بر این اساس سلیقه شنیداری مخاطبان نیز عوض می شود.
صدری در پایان تاکید کرد: هدف نهایی ما نیز همین است که این آثار به فرهنگ و تاریخ ما وصل شود و ماندگاری داشته باشد نه اینکه صرفا در یک رویداد و جشنواره محصور بماند.
علیرضا سعیدی
نظر بدهید