غربت آذریزدی در برنامه‌های نمایشی/کودکانی که آذر را خوب می‌شناسند

مهدی آذریزدی، مردی گوشه نشین با دغدغه کتاب و مطالعه به ویژه برای کودکان بود، به سختی در انظار عمومی و مراسم‌ها شرکت می کرد و به قول خودش، گوشه ای خلوت کردن و کتاب خواندن را در دنیا از هر کاری بیشتر دوست می داشت.

این مرد بزرگ بعد از مرگ نیز در گوشه ای دنج آرمیده و نام و نشان چندانی ندارد، نشانی که در حداقل در خور نامی‌ترین اثرش، «قصه های خوب برای بچه های خوب» باشد.

سهم آذریزدی از هفته ادبیات کودک و نوجوان برپایی یک نمایشگاه در جوار آرامگاهش

از زمان فوت مهدی آذریزدی، از ۱۸ تا ۲۴ تیرماه را به نام هفته ادبیات کودک و نوجوان نامگذاری کرده اند اما امسال سهم آذریزدی از برنامه های این هفته بسیار ناچیز بود، سهمی به اندازه برپایی یک نمایشگاه در کنار مدفن پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران.

پرسشی از دست اندرکاران برگزاری این نمایشگاه در مورد عدم رسیدگی به آرامگاه آذریزدی و … و پاسخی که در این زمینه دریافت شد، خبرگزاری مهر را به سمت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد هدایت کرد.

مرکزی که حالا دیگر برایمان مسجل شد، اگری نهادی یا ارگانی کاری برای معرفی آثار، شخصیت و اندیشه های آذر کرده باشد، همین کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد است.

ذات برنامه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نمایشی نیست

به گزارش سارنا، سید محمدحسین پیغمبری، مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد در گفتگویی با مهر، در پاسخ به اینکه رسالت کانون در مقابل پدر ادبیات کودک و نوجوان چیست؟ اظهار داشت: جامعه هدف کانون کودکان و نوجوانان هستند و ماموریت اصلی ما پرورش فکری و اندیشه ای در حوزه کودک و نوجوان است و ما در هر فعالیت اجتماعی خود باید به این جامعه هدف توجه کنیم.

وی افزود: اگر امروز برنامه های روز ادبیات کودک و نوجوان برگزار می شود، فعالیت های بیرونی جزو ماموریت‌های ذاتی کانون نیست بلکه فعالیت ما این است که در حوزه ادبیات کودک و نوجوان به ویژه آذریزدی با نگاه پرورشی و فرآیندی، کودکان و نوجوانانمان را با این مقوله آشنا کنیم.

معرفی آثار و اندیشه های آذریزدی ماموریت اصلی کانون در برابر کودکان و نوجوانان

پیغمبری عنوان کرد: شناخت آثار، شخصیت و اندیشه های آذریزدی جزو کارهای پرورشی ما برای کودکان چهار تا جوانان ۱۸ ساله است و کانون در قالب فعالیت‌های ۴۲ گانه و کارگاه‌های مختلف و ویژه برنامه‌های متنوع، این شناخت را رقم می زند.

مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تاکید کرد: فعالیت های ما نمایش بیرونی ندارد و این اصلاً جزو ماموریت ها و کارهای ذاتی کانون نیست که برای آذر ویژه برنامه برگزار کند یا آرامگاه بسازد و یا هر اقدامی غیر از آنچه که اکنون دارد انجام می شود، انجام دهد.

وی تاکید کرد: ما می توانیم در این نمایش های عمومی مشارکت داشته باشیم ولی به شرط رعایت ضوابط کانون و بعضاً از کانون در این برنامه های بیرونی خواسته می شود که جنبه آموزشی داشته باشند یا سرگرم کنندگی، اینکه ما ایستگاه نقاشی داشته باشیم و بچه هایی که هیچ فعالیت پرورشی از قبل روی آنها انجام نشده، بیایند در این ایستگاه ها نقاشی بکشند، فقط می تواند جنبه سرگرم کنندگی و نمایشی داشته باشد.

پیغمبری خاطرنشان کرد: ما در مراکز خود و حتی مراکز سیار که در روستاها فعالیت می کنند با بچه‌ها به وسیله کتاب، فعالیت پرورشی خود را آغازمی کنیم، با مطالعه کتاب، کودکان و نوجوانان پایگاه فکری و اندیشه ای پیدا می کنند و بر مبنای این فکر و اندیشه، به آنها می گوییم که حالا بیایید دست به خلق اثر نقاشی، ادبی، فرهنگی یا هنری بزنید و اگر آن پایگاه اندیشه ای وجود نداشته باشد، آنگاه نقاشی تنها جنبه سرگرمی پیدا می‌کند.

عده‌ای شناخت دقیقی از ماموریت‌های کانون ندارند

وی افزود: بهزیستی، آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هر کدام در مقابل کودکان نقش ها و وظایفی دارند، نگهداری، آموزش و پرورش کودکان بر عهده بهزیستی و آموزش و پرورش است که این مسئولیت خود را به خوبی انجام داده اند و مدیران این حوزه ها توانمند عمل کرده اند، اما کانون همانگونه که از نامش پیداست، بر مبنای خلاقیت در راستای پرورش عمل می کند.

مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد در مورد برخی برنامه هایی که در کانون با محوریت آذریزدی اجرا می شود، بیان کرد: ۱۰ سال پیش وقتی آذریزدی زنده بود، بچه های کانون از کانون تا خانه آذر رفتند و ساعتی را پای حرف های پیر قصه گو نشستند امسال می خواهیم این حرکت را تکرار کنیم اما این بار از آرامگاه تا خانه آذر و ببینیم که در این ۱۰ سال چه اتفاقی برای آرامگاه و خانه آذر افتاده است.

انداختن توپ ساخت آرامگاه برای آذر در زمین کانون فرافکنی است

وی تصریح کرد: البته آذر هنوز در غربت است و متاسفانه گاهی این توقع وجود دارد که ما آرامگاه بسازیم که به نظرم انداخت این توپ در زمین کانون فرافکنی است، این وظیفه ما نیست زیرا کانون شرح وظایف و ماموریتی مشخص دارد.

پیغمبری ادامه داد: بزرگترین پاسداشت برای آذر حتی در مقبره سازی برای او این است که هدفش محقق شود و مهمترین هدف آذر این بود که بچه ها کتابخوان شوند.

وی یادآور شد: در طول ۱۰ سال گذشته همه نهادها تلاش کردند برای آذر کاری انجام دهند اما هیچیک از این اقدامات کمک نکرد که آذر از مهجوریت خارج شود اما کانون در طول این ۱۰ سال مناسب‌ترین و فرآیند محورترین برنامه ها را داشته چون ما نمایشی کار نکردیم و در دل مراکز خود، قصه های آذر را ترویج می کردیم چیزی که دغدغه آذر بود.

وی ادامه داد: ما حتی در زمینه چاپ آثار آذر هم نمی توانیم مستقیم وارد عمل شویم ماموریت‌های ما متفاوت است و اصلی ترین آن معرفی شخصیت و آثار آذر است اما حرکت هایی که جنبه نمایشگاهی و عینی و بیرونی دارد را ستایش می کنیم ولی معتقدیم ما به عنوان کانون اگر ما سرمایه ای هم داریم باید به دل کانون بیاوریم و برای کودکان هزینه کنیم.

شناخت هیچکس مانند بچه های کانون از آذریزدی دقیق نیست

در این ۱۰ سال که گزارش‌های مختلفی راجع به آذریزدی در خبرگزاری مهر منتشر شده، با افراد بسیاری در مورد این پیر قصه گو صحبت کرده بودم اما به واقع هیچکس به اندازه بچه های کانون، آذر را نمی شناخت. آثارش، شخصیتش، روحیاتش.

خیلی از بچه ها وقتی داستانی را بدون نام کتاب و نویسنده برایشان روایت می کردی، از قلم و نوع نگار و شخصیتی که از آذر در آثار متبلور بود، به خوبی در می یافتند که کار، کار آذر است و این یعنی شناخت یک نویسنده که هیچ کجا نظیرش را ندیدم.

محمدرضا آخوندی، معاون کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد نیز در مورد آذریزدی و هفته ادبیات کودک و نوجوان نیز اظهار داشت: مهدی آذریزدی به عنوان پدر ادبیات نوین کودک و نوجوان، دغدغه اصلی اش خوب بودن و خوب ماندن بچه ها بود و همه تلاش خود را به کار بست که با بازنویسی و ساده نویسی ادبیات کهن، این خوبی را به بچه ها منتقل کند.

دغدغه همیشگی آذریزدی کتابخوان کردن بچه ها بود

وی افزود: کانون در راستای شرح وظایف و فعالیت‌های ۴۲ گانه‌ای که دارد، با محوریت برنامه‌های خلاقیت محور تلاش می کند فرهنگ کتاب و کتابخوانی را در وهله اول بین بچه‌ها ترویج دهد و مطالعه را لذت‌بخش کند زیرا دغدغه همیشگی آذریزدی این بود که همه بچه‌ها را کتابخوان ببیند.

آخوندی ادامه داد: شاید وجه تمایز مهدی آذریزدی با دیگر نویسندگان حوزه ادبیات کودک و نوجوان سادگی، صراحت و صمیمیتی بود که هم در شخصیت و هم در آثار آذر وجود داشت و آذر در واقع سرمایه معنوی ادبیات کودک و نوجوان ایران به شمار می رود و ماموریت کانون این است که هم در معرفی آذر و هم در بزرگداشت او اقدام کند و بزرگترین بزرگداشت برای یک هنرمند یا یک نویسنده، معرفی و ترویج آثار نویسنده است نه صرفاً برگزاری برنامه های تبلیغاتی که بیشتر جنبه شعاری دارد.

سالی که به نام سال آذریزدی نامگذاری شد

وی اظهار داشت: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد، امسال را به نام سال آذریزدی نامگذاری کرده و برنامه های آن نیز از ۱۸ تیر کلید خورد و تا پایان سال برنامه های با محوریت شخصیت و آثار آذریزدی اجرا می شود.

آخوندی عنوان کرد: معرفی کتاب، معرفی شخصیت، نمایش خلاق، نشریه نگاری، قصه گویی بر اساس کتاب قصه های خوب برای بچه های خوب آذریزدی همچنین راه اندازی کاروان کتاب‌های خوب برای بچه‌های خوب به تاسی از کتاب آذر از طریق کتابخانه های سیار کانون در روستاهای شهرستانهای یزد و اشکذر، بافق، خاتم و مهریز در طول تابستان ۹۸، پویش فصل گرم کتاب با محوریت معرفی آثار آذریزدی با هدف ترویج کتاب و کتابخوانی و لذت بخشیدن به حوزه کتاب و کتابخوانی از جمله این برنامه هاست.

وی ادامه داد: برنامه های دیگری نیز از این هفته به عنوان هفته ادبیات کودک و نوجوان آغاز می شود و تا پایان سال ادامه می یابد که از آن جمله می توان به بحث یادمان آذر با عنوان عصر شعر و داستان از ۱۸ تا ۲۵ تیر، نشست های تخصصی هر فصل یک بار با عنوان از خاطره تا داستان، بازنویسی متون ادبی، ادبیات عرفانی برای کودک، چیستی و چرایی داستان برای کودک که در مراکز استان یزد برگزار می شود، اشاره کرد.

آخوندی یادآور شد: برنامه های هنری نیز تولید نمایش عروسکی و تصویرگری شخصیت های شاخص داستانهای قصه های خوب برای بچه های خوب آذریزدی، همایش آذرشناسی در دو قالب مقاله و پژوهش با محوریت آثار آذر نیز برگزار می شود.

کانون خود را وامدار تلاش آذریزدی می داند

وی ادامه داد: کانون و دستگاه‌هایی که دغدغه کار کودک و نوجوان دارند، به نوعی خود را وامدار تلاش آذریزدی می دانند زیرا در برهه‌ای که هیچ سازمان و تشکیلاتی دغدغه و درد ادبیات کودک نداشت، آذریزدی یک تنه با وقف عمر و زندگی خویش، نسل‌های متعدد کودک و نوجوان را بیمه کرد و تاثیر آثار آذر را امروز در شخصیت‌های مفید و سازنده ای می بینیم، تا جایی که رهبری به صراحت اشاره کردند که در مقطعی کتاب های آذریزدی خلأ تربیتی نسل کودک و نوجوان را یک تنه پر کرد و دینی که آذر بر گردن ادبیات کودک و نوجوان دارد بیش از آن است که اکنون دارد به آن پرداخته می شود.

آخوندی خاطرنشان کرد: کانون به عنوان یگانه دستگاه متخصص و متعهد در حوزه ادبیات کودک و نوجوان خود را موظف می داند که در راستای دغدغه و آرمان آذریزدی که خوب ماندن بچه ها بود تلاش کند با انجام برنامه های متنوع و خلاقیت محوری که در ماموریت کانون وجود دارد

در ارادت آذر به کانون همین بس که خانه ای به از سوی استانداری در زمان حیات آذر به وی اهدا شد اما آذر به رغم اینکه تمکن مالی چندانی نداشت، این خانه را به کانون اهدا کرد و اکنون مرکز شماره ۲ کانون یزد است.

جشنواره قصه گویی سال ۸۰ نیز با حضورآذریزدی برگزار شد و آذر پیامی به این جشنواره داد که بخشی از آن پیام این بود: «کانون یگانه دستگاهی است که می‌خواهد و می‌تواند آنچه را در شرح وظیفه سازمانی اش متصور است، متیقن کند و پیش برود».