رصدخانه آلاشت از مرتفع‌ترین رصدخانه‌های کشور است که در ارتفاعات این شهر بنا شده است و با تجهیز آن با ابزارهای نجومی، علاقه‌مندان را به دیدن زیبایی‌های طبیعت در آسمانی به دور از آلودگی‌های نوری دعوت میکند.
به گزارش سارنا به نقل از ایسنا، کشف ناشناخته‌های آسمان زمینه‌ای شد تا بشر به فکر ساخت تجهیزاتی برود که با آن بتواند پهنه آسمان را درنوردد و به سوالات بی‌پایان خود پاسخ دهد.
رصدخانه‌ها جایی است که به این سوالات پاسخ می‌دهد؛ از این رو همپای توسعه علوم نجومی، رصدخانه‌ها و ابزارهای نجومی از سوی منجمان ایرانی ساخته شد. رصدخانه‌های "بتانی" در "رقه" و "عبدالرحمان صوفی" در شیراز اولین رصدخانه‌هایی هستند که بنا شده‌اند.
پس از سده چهارم، رصدخانه‌ها با نام امیران و حاکمان ارتباط پیدا کردند، مانند رصدخانه علاءالدوله در همدان که آن را برای بوعلی‌سینا بنا کرد. کمتر از یک سده بعد نیز ملک شاه سلجوقی، رصدخانه بزرگی را بنیان نهاد که بزرگانی مانند عمر خیام نیشابوری در آن‌جا فعالیت داشتند که گاه‌شماری جلالی، دقیق‌ترین تقویم جهان را طرح‌ریزی کرد.
پیشرفت رصدخانه‌ها با بنیانگذاری رصدخانه مراغه به اوج خود رسید. بنای این رصدخانه در سال ۶۵۷ هجری (۱۲۶۱ میلادی) به سفارش خواجه نصیرالدین طوسی و به فرمان هولاکو، نوه چنگیزخان مغول آغاز شد.
رصدخانه مراغه فقط مخصوص رصد ستارگان نبود و یک سازمان علمی گسترده بود که در آن بیشتر شاخه‌های دانش درس داده می‌شد و مشهورترین دانشمندان آن عصر از جمله قطب‌الدین شیرازی (کاشف علت اصلی تشکیل رنگین کمان) در آن جمع شده بودند.
در عصر معاصر نیز رصدخانه‌های دیگری ساخته شده است که از آن جمله می‌توان به "رصدخانه آلاشت" اشاره کرد که در سال ۱۳۸۵ به همت شهرداری شهر آلاشت راه‌اندازی شده است. مجموعه رصدخانه و آسمان‌نمای آلاشت با نام "رصدخانه آیت‌الله صالحی مازندرانی" به عنوان تنها رصدخانه استان‌های شمالی ایران و نخستین رصدخانه استان مازندران با هدف ایجاد طرحی آموزشی و افزایش جاذبه‌های تفریحی و توریستی از سوی شهرداری آلاشت، یکی از شهرهای شهرستان سوادکوه استان مازندران بر روی یکی از تپه‌های این شهر ساخته شد.
کل مجموعه رصدخانه آلاشت بر بالای تپه‌ای به ارتفاع ۵۰ متر قرار گرفته که از ۳ طرف به پرتگاه و از طرف دیگر به دامنه کوه محصور شده است. به همین خاطر تمام رفت‌وآمدها به رصدخانه و مرکز اداری مجموعه از طریق پلکان و با پای پیاده مقدور است.
این رصدخانه که ارتفاع آن از سطح دریا ۱۸۱۵ متر است، در زمینی به مساحت ۳ هزار مترمربع بنا شده است.
مکانی بر بلندای آلاشت برای رصد آسمان
جمشید ابراهیم نژاد، عضو شورای شهر آلاشت و شهردار سابق در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به سابقه راه‌اندازی رصدخانه آلاشت، در این رابطه گفت: این رصدخانه بر اساس استدلال گروهی از محققان نجوم کشور همچون مهندس احمد دالکی، دکتر خصالی، پروفسور قبادیان و دکتر ابراهیمیان تأسیس شد.
وی زمان ساخت این رصدخانه را از مهرماه سال ۱۳۸۵ تا اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۶ ذکر کرد و یادآور شد: تعداد پله‌های این رصدخانه ۳۶۵ به نشانه ۳۶۵ روز سال و ۱۲ ایستگاه به نشانه ۱۲ ماه سال است.
ابراهیم‌نژاد خاطر نشان کرد: قرار بود در هر ایستگاه این رصدخانه، داده‌های ۱۲ جرم از اجرای آسمانی شامل مختصات و فاصله آنها با خورشید، ماه و زمین و قطر آنها و سایر اطلاعات ارائه شود تا بازدیدکنندگان بتوانند با این اجرام آشنا شوند.
عضو شورای شهر آلاشت با اشاره به امکانات این رصدخانه، خاطر نشان کرد: این مجموعه مجهز به دو تلسکوپ ۱۳ اینچی دیجیتال ثابت و ۶ اینچی متحرک است. اتاق آسمان‌نما، ترازوی نجومی، نمایشگاه دائمی عکس‌های نجوم و فضا، بانک نرم‌افزاری و کتابخانه تخصصی از دیگر تجهیزات این رصدخانه به شمار می‌رود.
وی در عین حال افزود: بر اساس برنامه‌ریزی‌ها قرار است در این رصدخانه به همت شهردار آلاشت تلسکوپ خورشیدی نصب شود و اجرای این طرح نیاز به تأمین منابع مالی دارد.
ابراهیم‌نژاد با بیان اینکه این رصدخانه در مرتفع‌ترین نقطه در استان‌های شمالی "گیلان"، "مازندران" و "گلستان" است، ادامه داد: از دیگر فعالیت‌های رصدخانه آلاشت، رؤیت هلال ماه است که هر ساله به‌ویژه در ماه‌های رمضان و شوال فعالیت رؤیت هلال ماه را انجام می‌دهد.
عضو شورای شهر آلاشت با بیان اینکه این رصدخانه مجهز به آسمان‌نما است، خاطر نشان کرد: آسمان‌نما با شبیه‌سازی آسمان، تصاویر خیره‌کننده آن را به صورت سه‌بعدی برای مخاطبان نمایش می‌دهد و از این طریق تصویری از موقعیت و حرکت ستارگان، سیارات، پدیده‌های آسمان، نظم و شگفتی‌های آفرینش را به نمایش می‌گذارد.
به گفته شهردار سابق آلاشت، ویژگی منحصر به فرد اقلیمی شهر آلاشت نظیر ارتفاع زیاد از سطح دریا، نداشتن آلودگی هوا و آلودگی نوری، داشتن آسمانی صاف و بدون غبار، این رصدخانه را به مرکز تحقیقاتی برای منجمان و رصدگران تبدیل کرده است.
نظر بدهید