سفربی نتیجه بن زاید به عربستان/تشدیداختلافات ابوظبی-ریاض برسر یمن

سفر اخیر «شیخ محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی طی روز دوشنبه به عربستان و دیدار با «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان سعودی در جده در کنار «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی و شماری از مسئولان این کشور نگاه رسانه ها را مجددا به سمت بحران یمن و درگیری ها در این کشور معطوف کرد.

به گزارش سارنا به نقل از مهر، اوضاع منطقه به ویژه تحولات یمن و تلاش های انجام شده در قبال آن از جمله موضوعات مورد بررسی در این دیدار بود. این اولین دیدار رسمی مقامات اماراتی و سعودی پس از درگیری‎های اخیر عدن است، درگیریهایی که ده‎ها کشته و زخمی بر جای گذاشته است.

مقام های عربستان و امارات در جریان این دیدارها تلاش کردند اختلافات میان دو کشور در قبال پرونده یمن به ویژه درگیریها میان مزدوران خود را در عدن کم اهمیت جلوه دهند. نکته قابل تأمل در جریان این سفر غیبت بن سلمان در فرودگاه برای استقبال از بن زاید بود. این نشست ها پشت درهای بسته انجام شد و تنها اطلاعاتی که جنبه تعارفات رسمی دارد توسط خبرگزاری های دو کشور در خصوص مذاکرات میان مقام های دو کشور منتشر شد.

این سفر در حالی صورت گرفت که نیروهای مسلح تحت حمایت ابوظبی با اخراج عناصر وابسته به عربستان و دولت مستعفی یمن از کاخ معاشیق توانستند کنترل شهر عدن را در دست گیرند. اختلافات ریاض- ابوظبی بر سر کنترل شهر عدن زمانی بالا گرفت که امارات متحده عربی از نیروهای مسلح تحت امر خود نخواست این شهر بندری در یمن را به نیروهای ائتلاف واگذار نمایند؛ اقدامی که عربستان به دلیل حمایتش از «عبد ربه منصور هادی» رئیس جمهور مستعفی یمن به شدت خواهان آن بود.

این سفر ولیعهد ابوظبی به عربستان از پیش اعلام نشده بود و بر اساس گزارش رسانه ها مذاکرات مقام های سعودی و اماراتی در جریان این سفر به نتیجه ملموسی برای حل درگیری های عدن منجر نشد.

رسانه های سعودی تلاش بسیاری کردند تا با مانور دادن بر روی این دیدارها نشان دهند که هیچ اختلافی میان عربستان و امارات در خصوص یمن وجود ندارد و دو کشور تلاش دارند با مذاکره در این خصوص جلو بروند.

سخنان تند و بی سابقه وزیر کشور دولت منصور هادی علیه ریاض و ابوظبی جنجال زیادی به دنبال داشت. در پی کنترل کامل شهر عدن به دست شبه نظامیان شورای انتقالی جنوب، احمد المیسری وزیر کشور دولت مستعفی یمن، دولت عربستان سعودی و امارات را مورد انتقاد شدید قرار داد. وی اعلام کرد: به شکست در عدن اعتراف می‌کنیم و به امارات تبریک می‌گوییم، اما این نبرد پایانی نیست.ما باز می‌گردیم و عدن را پس می‌گیریم. ۴۰۰ خودروی زرهی امارات در این عملیات مشارکت کردند و ما با تسلیحات ابتدایی خود با آنها جنگیدیم.

او در ادامه با حمله به منصور هادی و دولت سعودی افزود: سکوت ریاست‌جمهوری یمن در برابر آنچه که در عدن اتفاق افتاد مشکوک است؛ در حالی که شریک ما، ما را سلاخی می‌کرد؛ عربستان سعودی چهار روز سکوت کرد.

درگیری‌های مسلحانه در شهر عدن، از چهارشنبه هفته گذشته پس از آن آغاز شد که هانی بن بریک نایب رئیس شورای انتقالی جنوب از نیروهای تحت امر خود خواست به سمت کاخ المعاشیق (که بعد از سیطره بر آن به الیمامه تغییر نام یافت) حرکت کرده و آن را تصرف کنند. این درگیری‌ها و کنترل کامل عدن به دست شبه نظامیان مورد حمایت امارات، در حالی صورت می‌گرفت که دولت سعودی کاملا سکوت کرده بود. ریاض به تازگی پس از گذشت چند روز از شبه نظامیان خواست تا درگیری‌ها را متوقف و از عدن عقب‌نشینی کنند. هرچند شورای انتقالی جنوب برقراری آتش‌بس را پذیرفته اما تأکید کرده است که از شهر عدن عقب‌نشینی نمی‌کند.

یک نکته قابل توجه، تغییر رویه شبکه العربیه در قبال مقام های سعودی و پیروی از خط ولیعهد ابوظبی است. شبکه العربیه در اقدامی قابل توجه طی چند روز گذشته یک گزارش جنجال برانگیر در خصوص پرونده ترور جمال خاشقجی منتشر کرد. العربیه در این گزارش با مانور دادن در خصوص پرونده خاشقجی این سؤال را مطرح کرد که در حال حاضر جسد وی در کجا قرار دارد. این در حالیست که متهم شماره یک پرونده ترور خاشقجی محمد بن سلمان بوده و این گزارش کاملا علیه ولیعهد عربستان به شمار می آید.

در همین خصوص یکی از مسئولان سابق سازمان اطلاعات قطر اعلام کرد که با انتشار این گزارش مشخص شد که امارات در حال حاضر مالک این شبکه است.

اختلافات عربستان و امارات طی دوره اخیر نه تنها بر سر یمن بلکه بر سر دیگر مسائل منطقه از جمله ایران شدت گرفته است. در حالیکه عربستان به صورت واضح و آشکار از زبان تهدید علیه ایران به ویژه در جریان تنش ها در منطقه خلیج فارس استفاده می کند، امارات تلاش دارد تا موضع مبهم تری در قبال تهران اتخاذ کرده و ایران را علنا متهم نشان ندهد. اینکه خاندان حاکم در عربستان و امارات از دیر باز و حتی قبل از استقلال امارات در سال ۱۹۷۱ با یکدیگر درگیر بوده و بر مسائل مرزی و قدرت با یکدیگر اختلاف داشته اند بر کسی پوشیده نیست اما به نظر می رسد در جریان بحران یمن این اختلافات به شدت آشکار شده است؛ هرچند که مقام های دو کشور علاقه ای به آشکار شدن آن ندارند.

بدون شک آغاز این اختلافات به تصمیم ناگهانی امارات مبنی بر عقب نشینی از یمن و تنها گذاشتن هم پیمان خود یعنی عربستان در جنگ چند ساله در این کشور باز می گردد. اگر نتوان گفت که ائتلاف سعودی علیه یمن به صورت کامل متلاشی شده و چیزی از آن باقی نمانده است اما بدون تردید می توان گفت که شکاف های عمیقی در بدنه این ائتلاف به وجود آمده است.

در حالیکه رسانه های سعودی و اماراتی بی وقفه تلاش می کنند روابط میان دو کشور به دور از هرگونه اختلاف و کدورت نشان دهند اما بررسی وقایع جاری در منطقه به ویژه تحولات یمن و مشخصا تحولات عدن و درگیری میان نیروهای تحت امر هر کدام از آنها نشان از اختلافاتی دارد که قابل انکار نیست.

در هر صورت باید گفت که به نظر می رسد سفر از پیش اعلام نشده ولیعهد ابوظبی به عربستان و دیدار با مقامات این کشور بیشتر از آنکه قدمی در مسیر حل بحران یمن داشته باشد جنبه تبلیغاتی دارد.
فاطمه صالحی