سفری غافلگیر کننده بود. "مقتدی صدر"، روحانی شیعه که به دلیل انتقادات‌اش از سیاست‌های منطقه‌ای ایران در ماه‌های گذشته در رسانه‌ها بیشتر مطرح شده است به تازگی در مراسمی شرکت کرد و در کنار رهبر ایران و قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس نشسته بود. او از سفر به ایران چه هدف و انگیزه‌ای داشته است؟
به گزارش سارنا به نقل از آفتاب‌نیوز؛ سایت "المانیتور" با انتشار گزارشی درباره سفر مقتدی صدر به ایران می‌نویسد: "مقتدی صدر" در تاریخ 10 سپتامبر در تصاویری غافلگیرکننده در مراسمی مذهبی، کنار رهبر ایران و فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نشسته است. او در حالی به ایران سفر کرده که پیشتر از سیاست‌های منطقه‌ای ایران به ویژه در رابطه با عراق از زمان نخست‌وزیری نوری مالکی انتقاد کرده بود. صدر به وضوح از ایران دور شد و بیشتر به سوی دولت‌های عربی متمایل شد. او که خواستار حضور فعال عراق در جهان عرب بود به طور مداوم از حضور شبه نظامیان عراقی مورد حمایت ایران در عراق و سوریه انتقاد می‌کرد.
صدر در آگوست 2017 میلادی، به عربستان سفر کرد. این سفر در حالی صورت گرفت که تنش در روابط ایران و عربستان در حال افزایش بود. "محمد بن سلمان" ولیعهد عربستان از صدر استقبال کرد و رسانه‌های اصلی عربی او را به خاطر موضع ملی‌گرایانه و به زعم آنان مستقل‌اش ستودند. حضور فعلی او در مراسمی با حضور رهبر ایران سبب شده تا سوالات زیادی برای عراقی‌ها مطرح شود. صدر در ابتدای محرم، ده روز پیش، عراق را ترک کرد؛ آن هم پس از آن که نیروهای حشد الشعبی یا بسیج مردمی مورد حمایت ایران در عراق از احتمال تشکیل واحد نیروی هوایی خبر دادند. او تصمیم حشد الشعبی برای ایجاد نیروی هوایی را پایان کار دولت عراق اعلام کرد. او در توئیتی نوشت: "این انتقال وضعیت عراق از حالت قانونی به حالت آشفتگی است. اگر دولت اقدامات تعیین‌کننده‌ای انجام ندهد من دیگر از آن حمایت نخواهم کرد".
این سایت در ادامه می‌نویسد: "حضور عمومی صدر میان سردار سلیمانی و رهبر ایران نشانه بارز آن است که او در حال مذاکره درباره یک پروژه سیاسی با ایران است. صدر هنوز درباره سفر خود به ایران اظهارنظری نکرده است. با این حال، یک منبع آگاه به "المانیتور" گفته که علت سفر او تلاش برای متقاعد کردن ایران به منظور جایگزین کردن نخست‌وزیری قوی‌تر به جای "عادل عبدالمهدی" نخست‌وزیر فعلی عراق است. عبدالمهدی با حمایت مستقیم ایران به قدرت رسید.
صدر در شرایطی به تهران سفر کرده که ایران تحت تحریم‌های امریکا قرار دارد. صدر تنها کسی نیست که مخالف عبدالمهدی است. "عمار حکیم" یکی دیگر از روحانیون شیعه است که انتقادات شدیدی را علیه عبدالمهدی مطرح کرده است. به ننظر می‌رسد "حکیم" آماده است در صورت عدم توانایی عبدالمهدی در حفظ قدرت، اقدام به تشکیل دولت کند. منابعی می‌گویند او از هم اکنون دولت در سایه‌ای را تشکیل داده است.
حکیم در اواخر جولای، موجی از اعتراضات علیه دولت عبدالمهدی را در سرتاسر عراق سازماندهی کرد و رهبری اعتراضات را که برای سال‌ها در دست صدر بود، این بار خود در اختیار گرفت. به نظر می‌رسد سفر صدر به ایران اقدامی برای بازپس‌گیری آن مقام و موقعیت از حکیم توسط اوست. اختلاف بین صدر و حکیم در چارچوب تاریخی طولانی و رقابت میان دو خانواده بر سر رهبری جامعه شیعه به ویژه در حوزه‌های علمیه نجف می‌گنجد. از سوی دیگر، حضور صدر نشان می‌دهد که او در تلاش است که نقش آیت‌الله علی سیستانی، بلندپایه‌ترین مرجع شیعه را در سیاست عراق برعهده گیرد. تاکنون آیت‌الله سیستانی کنترل امور در مورد تشکیل دولت و تغییرات بزرگ در عراق را در دست داشته است.
اکنون صدر برای نخستین بار میان دو چهره با نفوذ در ایران ظاهر شده و این پیام را ارسال میکند که او در هر بحث و گفت‌وگویی در مورد موضوعات ملی در عراق نماینده عراقی‌ها خواهد بود. پدر صدر نیز پیشتر از آیت الله سیستانی انتقاد کرده بود. صدر جوان‌سال نیز در سال 2004 میلادی، علیرغم مخالفت آیت الله سیستانی، جنگ علیه سربازان امریکایی را در شهر نجف آغاز کرد؛ زمانی که او یک سفر درمانی به لندن داشت".
"المانیتور" در پایان می‌نویسد: "در سال‌های اخیر صحنه سیاست عراق پیچیده‌تر شده است. نقشه اتحادهای سیاسی به سرعت در حال تغییر هستند و بازیگران سیاسی دستورالعمل‌های خود را در چندین جهت حرکت می‌دهند. در چنین محیطی، مقتدی صدر کسی است که می‌داند چگونه حرکات خود را سامان بخشد و مخالفان خود را شکست دهد".
روزنامه «الاخبار» لبنان نیز گزارشی درباره سفر "صدر" به ایران، نوشته است که حضور رهبر جریان صدر در حسینه امام خمینی (ره) در تهران، «غافلگیر کننده» بود. تصویری که از این مراسم منتشر شد، در شبکه‌های اجتماعی بازتاب داشت و این پرسش را درباره موضعگیری صدر مطرح کرد: آیا وی به صورت واضح، وارد «اردوگاه تهران» شده است؟
این روزنامه به نقل از منابع آگاه گزارش داد که «صدر تقریبا از سه ماه پیش در ایران حضور دارد. دفتر ویژه وی نیز، قبلا، تصویری از او در قم منتشر کرد... آن تصویر نیز، جنجال زیادی به پا کرد و برخی فکر کردند که وی در الحنانه (مقر اقامت صدر در شهر نجف عراق) حضور دارد... ولی برخی دیگر مدعی شدند که ایرانی‌ها به ویژه مسئولان پرونده عراق، حاضر نیستند به خاطر مواضع سیاسی اخیرش، با او دیدار کنند».
مسئولان ایرانی اخیرا با صدر تماس و دیدار داشتند و کسانی که از این دیدارها مطلع بودند، نتیجه این دیدارها را «بسیار مثبت» ارزیابی کردند. اما اینکه چنین دیدارهایی به صورت چراغ خاموش صورت گرفت، به خاطر این بود که موفقیت‌آمیز باشد.
به نوشته خبرگزاری فارس، منابع مذکور تأکید کردند، تهران، مواضع صدر در قبال رخدادهای منطقه و موضع وی در قبال دولت عراق را درک میکند. صدر نیز از مواضع ایران و دیدگاه تهران نسبت به بحرانهای کنونی و تأثیر آن بر کشورهای منطقه درک متقابلی دارد. لذا، طرفین، واقعیت کنونی جریان صدر را پس از پیام اخیر وی تحت عنوان «آخرین فرصت» بررسی کردند.
صدر در این پیام از پیروان خود خواست که به شیوه پدرش بازگردند. این منابع اعلام کردند که تهران «اعلام آمادگی کرده که در این مسئله، کاملا در کنار صدر باشد... موضعی که درباره گروه‌ها و طیف‌های سیاسی عراق صدق میکند که در لحظات دشوار برای استفاده از حمایت ایران، به آن پناه می‌برند».
الاخبار در عین حال چنین نوشته که مقتدی صدر کاملا وارد اردوگاه ایران نشده و رابطه وی با تهران، مانند رابطه سایر همپیمانان جمهوری اسلامی با تهران نیست و این مسئله نیز معلول رابطه وی با ریاض است.
در پایان این گزارش آمده است، کانون‌های تصمیم‌ساز در تهران به خوبی می‌دانند که همگرایی کنونی، نیازمند زمان است؛ یعنی نمی‌توان آینده آن را پیش‌بینی کرد، ولی ترجیح بر آن است که بر روی الصدر حساب باز شود.
نظر بدهید