درد و رنج سالمندان را باور کنیم/امید به زندگی کهنسالان رنگی ندارد

به گزارش سارنا به نقل از مهر، سالمندی، دوران مهمی از سیر تکاملی زندگی است که با سیر طبیعی تغییرات فیزیولوژیکی و روانی همراه است. در افکار عمومی پیری با تصویر منفی تنهایی، بیماری، ناتوانی و از کار افتادگی همراه است ولی می توان با آگاهی بخشی از مراقبت های مربوط به این سنین و شناخت این دوره، بیماری و ضعف را به کمترین حد رسانده و دوران سالمندی سالمی داشته باشید.

یکی از مشکلات سالمندان کشور، عدم توجه به نیازها و مشکلات این قشر جامعه است. به طوری که شاهد این تفکر نادرست هستیم که سالمندان «عمر خود را کرده اند و...»، و همین تفکر اشتباه است که ما را از تدوین یک برنامه جامع و سیاستگذاری کلان برای دوران سالمندی، غافل ساخته است.

در حال حاضر بیش از ۷.۵ میلیون سالمند در کشور داریم که گفته می شود تا سال ۱۴۳۰ شمسی، ۳۰ درصد جمعیت کشورمان را افراد سالمند تشکیل خواهند داد. بنابراین، ضروری است که نیازها و خواسته های معقول این قشر مورد توجه برنامه ریزان و دولت مردان قرار گیرد. زیرا، هزینه های مراقبت از یک سالمند بیمار، چندین برابر هزینه یک سالمند سالم است.

بررسی ها نشان داده است که بیماری های دوران سالمندی به مراتب سخت تر و پرهزینه تر است و از همین رو، دولت می بایست بودجه کلانی را صرف مراقبت از سالمندان بیمار نماید. براساس آمار، نیاز سالمندان به بستری شدن، دو برابر افراد دیگر است.

حقیقت این است که رفاه، بهداشت و درمان، امنیت مالی و همچنین حمایت‌های اجتماعی، عوامل مهم یک زندگی سالم هستند که در دوران سالمندی به دلیل کاهش توانایی‌های جسمی، اهمیتی صد چندان می‌یابند. متخصصان معتقدند با مراقبت‌های مناسب و شناخت درست دوران سالمندی و البته تدابیر ویژه، می‌توان بیماری و ناتوانی در این دوره از زندگی را به حداقل رساند و زندگی سالمندی و دوران کهولت را به بهترین نحوی سپری کرد.

از سال ۹۰ وارد فاز میانسالی شده ایم

بر اساس سرشماری سال ۹۵ در حال حاضر حدود ۷.۵ میلیون سالمند داریم که حدود ۲ میلیون نفر آنها تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی هستند و بخشی از این افراد را هم بازنشستگان تشکیل می‌دهند که به شکلی در حال گذران زندگی هستند اما گروه زیادی از سالمندان کشور وضعیت مشخصی ندارند. چرا که آمار دقیقی از توزیع وضعیت شغلی و درآمد آنها وجود ندارد. برای مثال بخشی از سالمندان تحت تأثیر مهاجرت از جامعه روستایی به شهری به حاشیه نشینی روی آورده‌اند. اغلب این افراد در خانه‌های کوچک با امکانات کم مستقر شده‌اند و با مشکلات بسیاری نظیر از دست دادن استقلال مالی دست و پنجه نرم می‌کنند.

 همچنین برآوردهای رسمی مرکز آمار نشان می دهد که از سال ۹۰ وارد فاز میانسالی شده ایم بطوریکه در حال حاضر جمعیت سالمند بالای ۶۰ سال ایران حدود ۹.۹ درصد جمعیت کشور یعنی ۸ میلیون و ۲۳۱ هزار نفر را شامل می شود و در سال ۱۴۰۰ سهم سالمندی جمعیت از مرز ۱۰ درصد عبور می‌کند. در سال ۱۴۲۰ نیز از مرز ۱۹.۴ درصد و در سال ۱۴۳۰ از مرز ۲۶.۱ درصد عبور می کند یعنی در آن زمان یک‌چهارم جمعیت کشور سالمند خواهند بود.

 از سوی دیگر برآوردهای جمعیت نشان می‌دهد حدود ۲۴.۶ درصد جمعیت کشور زیر ۱۵ سال و ۲۲ درصد یعنی حدود ۱۸ میلیون و ۲۶۹ هزار نفر جمعیت جوانان ۱۵ تا ۲۹ سال و حدود ۴۷ درصد جمعیت کشور، میانسال ۳۰ تا ۶۴ ساله و۶.۴ درصد جمعیت بالای ۶۵ سال است.

نیمی از سالمندان در تهران هستند

داریوش بیات نژاد مدیر بهزیستی استان تهران با اشاره به افزایش نرخ سالمندی در کشور به خبرنگار مهر گفت: نرخ رشد سالمندی در استانهای مختلف متفاوت است و به تبع استان تهران با توجه به جمعیت بالایی که دارد از تعداد جمعیت سالمندی زیادی نیز روبرو است.

وی گفت: چنانچه از هم اکنون برای جمعیت آینده سالمندان برنامه ریزی نکنیم در این صورت با مشکلات زیادی در آینده مواجه خواهیم شد چرا که در حال حاضر با توجه به افزایش سالمندان در مقایسه با سالهای قبل ،هزینه‌های بهداشتی و درمانی آنان نیز زیاد شده است.

 مدیرکل بهزیستی استان تهران با اشاره به اینکه نیمی از جمعیت سالمندی در استان تهران زندگی می‌کنند، گفت: تعداد سالمندان کشور حدود ۸ میلیون نفر است که براساس آمارها طی چند سال آینده نیز افزایش زیادی خواهد داشت.

وی با تاکید براینکه ۶ هزار سالمند از خدمات مراکز نگهداری استان برخوردار هستند ، گفت: ۹۶ مرکز نگهداری برای سالمندان وجود دارد که البته با توجه به افزایش تعداد آنها حدود ۱۴ هزار سالمند نیز پشت نوبت دریافت خدمات هستند.

چالشهای دوران سالمندی

علی‌اصغر دالوندی رئیس کل سازمان نظام پرستاری، مراقبت از سالمندان را یکی از موضوعات مهم دانست که متاسفانه در جامعه ما کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

دالوندی گفت: طبق تحقیقات انجام شده حفظ سلامت جسمی در سالمندان ارتباط مستقیمی با سلامت روان آنها دارد. بنابراین می توان با حفظ سلامت جسمی سالمندان تا حدود زیادی از کناره گیری شان از زندگی عادی جلوگیری کرد. بهتر است اطرافیان به جای انجام دادن کارهای فردی  سالمند به او کمک کنند تا او بتواند کارهایش را به تنهایی انجام دهد و از خود مراقبت کند. در این صورت احساس مفید بودن خواهد کرد. با توجه به این موارد راهکارهایی وجود دارد که با استفاده از آن ها بتوان انزوا و افسردگی را کاهش داد.

در همین ارتباط، قاسم جان‌بابایی معاون درمان وزارت بهداشت، معتقد است که بسیاری از ناتوانی ها و بیماری هایی که سالمندان را گرفتار می کند، ناشی از عدم مراقبت و عدم رشد و تکامل مناسب در سنین پایین تر از جمله کودکی، جوانی و میانسالی است، لذا ضرورت دارد که سالمندی را فراتر از یک مقطع سنی و در یک فرآیند بنگریم.

وی گفت: اگر ما سالمندی را از سن ۶۰ سالگی به بالا در نظر گرفته و برنامه هایمان را متمرکز بر این رده سنی طراحی و عملیاتی کنیم، نمی توان برنامه های تضمین کننده ای برای سلامت سالمندان تدارک دید. بنابراین، نیاز است که در طی دوره رشد و بالندگی و نمو افراد قبل و بعد از تولد، بسته های خدمت در حوزه سلامت را مدنظر قرار دهیم تا بتوان سالمندان سالمی داشته باشیم.

حالا که آمار جمعیت سالمند کشور رو به افزایش است، می بایست تدبیری اندیشید تا بتوان علاوه بر فراهم کردن شرایط زندگی مطلوب دوران سالمندی، از هزینه های مراقبتی سالمندان کاست. زیرا، فرهنگ ما بر نمی تابد که شاهد رنج و مشقت افراد سالخورده ای باشیم که روزگارشان را برای خانواده صرف کرده اند و حالا می بایست با انواع دردها و رنج های زندگی مواجه باشند.