به گزارش سارنا به نقل از فارس، براساس تخمین سازمان زمین‌شناسی در سال 96، در دریاچه ارومیه 10 میلیارد تن نمک وجود دارد، که گاه و بی‌گاه صحبت از برداشت‌های غیرمجاز از آن نیز می‌شود.
یکی از مصوبات سازمان محیط زیست در پنج سال گذشته، استحصال صنعتی از نمک دریاچه ارومیه به لحاظ ملاحظات زیست‌محیطی بوده است.
همچنین در سازمان محیط زیست مقرر شده که برای افزایش طول عمر دریاچه ارومیه، بخشی از نمک آن برداشته شود و این در حالی است که این برداشت‌های نمکی تاکنون سود و عایدی برای مردم استان نداشته و هیچ واحد فرآوری برای استفاده از منابع خدادادی نمک دریاچه ارومیه ایجاد نشده است.
منیزیم و پتاسیم از جمله املاحی هستند که به وفور در نمک دریاچه ارومیه وجود دارد و براساس اظهار نظر کارشناسان پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، از شورابه دریاچه ارومیه می‌توان با روش‌های شناخته شده هفت و نیم میلیون تن منیزیم تولید کرد.
بنابراین دریاچه ارومیه فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری به منظور استحصال املاح معدنی موجود در آن است چون با داشتن میلیاردها تن املاح معدنی به عنوان بزرگترین منبع معدنی کشور شناخته شده که حاوی حداقل 20 نوع املاح معدنی از قبیل سدیم، پتاسیم، منیزیم، بر، کادمیوم و دانادیوم بوده و میزان املاح موجود در دریاچه ارومیه در جهان منحصر به فرد است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در ارومیه با تاکید بر اینکه برداشت تمامی املاح موجود دریاچه مثل پتاس و منیزم کاملا اقتصادی است اظهار کرد: اما متاسفانه تاکنون محیط زیست اجازه برداشت نداده چون همه آنها باید از شورابه برداشت شود و تا زمانی که دریاچه ارومیه احیاء و به شرایط طبیعی خود نرسیده باشد، اجازه برداشت املاح به صورت شورابه وجود ندارد.
غلامرضا بابایی بیان کرد: بنابراین تا زمانی که مجوزهای لازم داده نشود، نمی‌توان شاهد ایجاد واحد فرآوری کود پتاس در مجاورت دریاچه ارومیه شد.
استفاده از نمک دریاچه ارومیه با جلوگیری از ایجاد غبار نمکی مانعی ندارد
این در حالی است که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، با اشاره به اینکه در راستای استفاده از منابع دریاچه ارومیه، برنامه‌ریزی شده اما همه نمی‌توانند وارد دریاچه شده و با برداشت نمک، سبب ایجاد غبارنمکی شوند اظهار کرد: استفاده از نمک دریاچه با رعایت اصول حفظ آب موجود در آن و جلوگیری از ایجاد گرد و غبار نمکی مانعی ندارد.
عیسی کلانتری گفت: با توجه به اینکه غبار نمکی دریاچه ارومیه پس از چندین سال، 80 درصد کاهش یافته و مانع تهدید کشاورزی و زیست شهرهای اطراف شده است، استفاده صنعتی از نمک دریاچه با اصول زیست محیطی مشکلی ندارد اما اینکه نمک دریاچه ارومیه را از داخل شورابه برداشته و در خارج از آن، آب را بخار و نمک برداشته شود، مخالف هستیم.
وی با اشاره به لزوم ایجاد واحد فرآوری نمک دریاچه ارومیه افزود: اگر سرمایه‌گذاری پیدا شده و با اصول زیست‌محیطی نمک دریاچه را برداشت کند، سازمان حفاظت محیط زیست مخالفتی با آن ندارد.
رئیس سازمان محیط زیست اظهار کرد: باید برداشت نمک دریاچه ارومیه ساماندهی شده و در قالب واحدهای صنعتی و نیمه صنعتی و با رعایت اصول محیط‌زیست برداشت شود.
در این رابطه، کارشناس ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به اینکه در سال 94 یکی از مصوبات کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه، موضوع امکان‌سنجی استحصال املاح معدنی از دریاچه ارومیه با رعایت ملاحظات زیست‌محیطی بوده است افزود: مطالعاتی هم که انجام شده، برای تمامی املاح معدنی موجود در دریاچه ارومیه بوده است.
سارا اسدی گفت: این مطالعات تاکنون تکمیل نشده و در حال انجام است اما خروجی مطالعات این بوده که استحصال پتاسیم به نسبت سایر املاح از لحاظ اقتصادی به صرفه‌تر است.
استفاده از پسماند پتاسه در صنایع
وی تصریح کرد: پتاسیم دارای پسماندی است که می‌تواند به عنوان ماده اولیه صنعتی از آن استفاده کرد یعنی پسماند آن همان نمکی است که دوباره می‌تواند به دریاچه بازگشته و هیچ آسیبی برای محیط زیست ندارد.
این کارشناس ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به اینکه نیاز کشور به کودهای پتاسه حدود 200 تا 300 هزار تن در سال بوده که واحدهای تولیدی فعلی تنها قادر به تولید کمتر از 0.5 درصد از نیازهای کشور به کودهای پتاسه هستند تصریح کرد: بنابراین اگر این کودهای پتاسه در داخل تولید شود نیاز کشور به واردات از بین می‌رود چون دریاچه ارومیه به تنهایی قادر به پاسخ به این نیاز است.
وی افزود: به طور میانگین در 6 سال اخیر یعنی از سال 1392 تا 1397، سالانه 62 هزار تن سولفات پتاسیم به ارزش 40 میلیون دلار به کشور وارد شده است.
اسدی با بیان اینکه اگر واحد تولید کود پتاسیم سولفات با ظرفیت 200 هزار تن ایجاد شود، به حدود 115 میلیون دلار سرمایه نیاز دارد اظهار کرد: هزینه جاری آن 200 دلار در سال بوده در حالی که قیمت جهانی آن بین 500 تا 600 دلار است و بنابراین هزینه تولید به اندازه یک سوم قیمت پتاسیم سولفات بوده و اقتصادی بودن طرح را نشان می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه منیزیم دریاچه « گرید سالک» آمریکا به عنوان دریاچه دارای شرایط مشابه دریاچه ارومیه، سالانه یک و نیم میلیارد دلار درآمد خالص ناشی از استحصال املاح منیزم دارد اظهار کرد: منیزم موجود در دریاچه گریدسالک، بین چهار تا هفت گرم بر لیتر و در دریاچه ارومیه حدود پنج گرم بر لیتر بوده بنابراین به لحاظ غنی بودن، منیزم دریاچه ارومیه بیشتر است.
این کارشناس ستاد احیای دریاچه ارومیه بیان کرد: برخلاف دریاچه ارومیه در گرید سالک و بحرالمیت، واحدهای صنعتی بسیاری برای استحصال املاح مواد معدنی از شورابه وجود دارد، اما متاسفانه در دریاچه ارومیه طرح جدی در این زمینه وجود نداشته است.
وی اظهار کرد: برای راه‌اندازی واحد تولید کود پتاسه، مطالعاتی با سازمان محیط‌زیست برای گرفتن مجوز انجام شده، تا هم بیلان نمک دریاچه تعدیل و هم بهره وری اقتصادی از دریاچه صورت گیرد.
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در ارومیه، با اشاره به اینکه کارخانه راه‌اندازی واحد تولید کود پتاس جزو برنامه‌های پیش‌بینی شده در آینده است بیان کرد: از چند سال گذشته یک سرمایه‌گذار پیگیر تولید کود پتاس از نمک دریاچه ارومیه بوده و از یک سو نیز کارخانه «کاوه سودا» در مراغه با مجوز از سازمان صنعت و معدن، در کار تولید شیشه از نمک دریاچه ارومیه بوده بنابراین یک طرح اقتصادی در شهرهای اطراف دریاچه در حال انجام است.
احیای دریاچه ارومیه سبب غفلت از ثروت آن شد
سیدهادی بهادری با اشاره اینکه متاسفانه به تولید ثروت از نمک دریاچه ارومیه توجه ناچیزی شده و جا دارد که به دریاچه ارومیه از لحاظ اقتصادی نگریسته شود افزود: در سالیان اخیر مسئله اصلی در دریاچه ارومیه، احیای آن بوده که خوشبختانه در این زمینه گام‌هایی برای احیای دریاچه برداشته و امیدها افزایش بافته است.
وی گفت: هم‌اکنون تونل انتقال آب از رودخانه مرزی زاب، کانال جلدیان و سد سیلوه و نیز تصفیه خانه‌های فاضلاب در حال پایان است.
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه باید نگاه اقتصادی به دریاچه شده و از معادن مرتبط با دریاچه به صورت اصولی بهره‌برداری شود تصریح کرد: اما این موضوع نباید محیط طبیعی دریاچه ارومیه را تخریب و سبب افزایش ریزگردهای نمکی شود یعنی نحوه برداشت مواد معدنی باید با احتیاط و زیرنظر محیط‌زیست رخ دهد تا نتوانند دریاچه را تخریب و سبب آسیب شود.
وی افزود: هم اکنون منیزیم جزو مواد اصلی دریاچه است که به وفور در آن وجود دارد، اما بحث‌های اقتصادی آن در حال انجام است چون منیزیم کل دنیا به وسیله نمک دریاچه ارومیه قابل تامین بوده و در کنار آن، از کانی‌های بسیاری برخوردار است بنابراین نیازمند طرح‌های مفید اقتصادی بوده که باید سازمان صنعت و معدن آذربایجان‌غربی و شرقی در این زمینه فعالتر عمل کنند.
در ادامه، قائم مقام رئیس سازمان صمت آذربایجان‌غربی در امور معادن و صنایع معدنی با اشاره به اینکه تاکنون برای برداشت نمک دریاچه ارومیه چهار مجوز از جمله برداشت 360 هزار تنی توسط واحد کاوه سودا و 10 هزار تن برای کیمیا کلر کبودان صادر شده است تصریح کرد: بهره اقتصادی از نمک دریاچه زمانی ممکن است که واحدی برای این موضوع راه‌اندازی شود.
پریسا عابدپور گفت: اما متاسفانه چند سال گذشته، شرکت کاوه سودا به سازمان صنعت، معدن و تجارت مراجعه کرده و عنوان کردند که خواهان راه‌اندازی واحدی برای فراوری نمک دریاچه بوده و برای 6 هزار نفر نیز ایجاد اشتغال می‌کنند، اما این کار را در شیراز انجام دادند.
وی بیان کرد: بنابراین مجوز شرکت کاوه سودا از این پس تمدید نشده و منوط به این است که درخواست مجوز برای احداث واحد انجام دهند، چون اگر این اقدام به وسیله آنها صورت گیرد، هم تعداد اشتغال آن و هم کنترل و نظارت آن افزایش یافته و مهمتر اینکه ماده معدنی آذربایجان‌غربی به خارج از استان منتقل نمی‌شود.
قائم مقام رئیس سازمان صمت آذربایجان‌غربی در امور معادن و صنایع معدنی بیان کرد: بنابراین استفاده از چهار موضوعی که می‌توان از نمک دریاچه ارومیه بهره‌برداری شود به صورت احداث واحد فرآوری انجام و نامه آن به سازمان محیط زیست نوشته شده و اگر موافقت آن انجام شود، کارهای مربوط به آن انجام می‌شود.
وی تاکید کرد: بی‌شک اگر سرمایه‌گذاری اصولی برای احداث واحد فراوری انجام شود، هم بهره آن به استان بازگشته و هم ایجاد اشتغال می‌شود.
نظر بدهید