درس بزرگ زندگی‌ساز حضرت زهرا (س) در تنگناهای اقتصادی/ خانواده‌ای آسمانی که عشق در آن موج می‌زند

به گزارش سارنا به نقل از تسنیم، یکی از معیارها و ملاک‌های مورد قبول و دارای ارزش برای امتیازدهی و سنجش عیار انسان‌ها، در تمامی فرهنگ‌ها، سطح اخلاق و آداب آنها در تعاملات اجتماعی است که بر اساس آن می‌توان نسبت به انسان‌ها امتیازدهی داشت. معمولاً انسان‌ها فارق از خصوصیات دینی و نژادی با کسانی که از نظر اخلاقی متواضع هستند و تعامل خوبی را با دیگران برقرار می‌کنند اُنس گرفته و با او احساس راحتی می‌کنند.

در این میان شاید بتوان برخی از خصوصیات اخلاقی و رفتاری را مربوط به ذات انسان‌ها دانست اما تأثیر امور اکتسابی را بر روح و جان انسان نمی‌توان کتمان کرد. بسیاری از افراد بر اساس آموزشی که می‌بینند و تلاشی که به کار می‌گیرند، می‌توانند موقعیت‌هایی را برای خود به وجود آورند که شاید پیش از آن برایشان ممکن نبوده است و این نیست مگر ظرفیت گسترده انسان و پتانسیلی که در او نهادینه شده تا بتواند با یادگیری و تلاش به امکاناتی دست یابد که تا پیش از این برایش مقدور نبوده است.

خداوند متعال نیز دربارۀ این توانایی و امکان رسیدن به موفقیت‌ها و کمالات اخلاقی و موقعیتی در آیه 39 سوره مبارکه نجم می‌فرماید: «وَ أَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعى‏» که اشاره به همین نکته دارد که انسان در گروی سعی و تلاشی است که انجام خواهد داد که در این مسیر به هر میزان کوشاتر باشد یقیناً فرصت‌های بهتر و موفقیت‌های بیشتری را برای خود به ارمغان خواهد آورد.

بعد از توجه به نکته فوق و آگاهی به اهمیت مباحث اخلاقی در زندگی فردی و اجتماعی و لزوم تلاش برای رسیدن به موفقیت‌ها، باید دانست برخی از امور در هموار شدن راه موفقیت و افزایش کیفیت و بهره‌گیری بهتر از فرصت‌ها کمک کننده خواهد بود که یکی از مهم‌ترین آنها را می‌توان مسئله الگوگیری دانست. بر اساس باورهای دینی و تجربی معتقد هستیم که غیر از معصومین علیهم‌السلام، باقی انسان‌ها هر یک به نوعی در برخی از زوایای روحی و علمی نواقصی را دارند که برای شناخت این نواقص و سپس برطرف کردن آنها، یکی از بهترین راهکارها را می‌توان مراجعه به افرادی دانست که از موقعیت کامل‌تری در آن مسئله برخوردار هستند.

شاید از بین تمامی مباحث جاری در سطح اجتماع، یکی از مباحث زیربنایی و مهم در زندگی انسان‌ها در طول تاریخ بشریت را بتوان مباحث خانوادگی و مدیریت تعاملات خانوادگی دانست که اگر این مطلب به خوبی مدیریت شود شاهد تأثیرات مثبت زیادی در سطح جامعه خواهیم بود که این مدیریت خوب در خانواده تحت‌تأثیر آموختن شیوه‌ها و مهارت‌های همسرداری است، مهارت‌هایی که می‌تواند طعم زندگی را تغییر دهد و اسباب آسایش روحی و جسمانی را برای اعضای خانواده و در نهایت جامعه به دنبال داشته باشد.

در این راستا زندگی شخصی و اجتماعی حضرات معصومین علیهم‌السلام بی‌شک می‌تواند درس‌های متعددی را به دنبال داشته باشد که با الگوگیری مناسب از آنها می‌توان به مقصود نهایی که همان زیباسازی زندگی‌ها است رسید. در بین معصومین نیز شاید بتوان زیباترین زندگی را متعلق به امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام و فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها دانست، زندگی که با الگو قرار دادن آن می‌توان بسیاری از مشکلات خانوادگی را برطرف کرد.

زندگی که در آن گذشت و مراعات حال یکدیگر از مهم‌ترین دغدغه‌ها محسوب می‌شد؛ زندگی که در آن مرد خانواده بر خود لازم می‌دانست که در کارها به همسر جوانش کمک کند و بانویی که با تمام وجود مدافع همسرش بود و هیچ‌گاه از او تقاضایی نمی‌کرد که می‌دانست او نمی‌تواند آن را اجابت کند و نهایت ایثار را در حق تمامی اعضای خانواده نثار می‌کردند! در روایتی نقل شده روزی امیرالمؤمنین علی(ع) از ایشان پرسیدند: فاطمه جان! آیا غذایی داریم که مقداری تناول کنیم؟ حضرت(س) پاسخ دادند:

سوگند به آن خدایی که مقام و عظمت تو را بالا برد، سه روز است که غذای کافی در منزل نداریم و مقدار اندکی هم که داشتیم شما و فرزندان را در آن مقدّم می‌داشتم! و علت این امر را فرمایش رسول خدا بیان داشتند که به دخترشان سفارش کرده بودند «لَا تَسْأَلِی‏ ابْنَ‏ عَمِّكِ‏ شَیْئاً إِنْ‏ جَاءَكِ بِشَیْ‏ءٍ عَفْواً وَ إِلَّا فَلَا تَسْأَلِیهِ» مبادا از همسرت چیزی بخواهی (چراکه شاید در توانش نباشد!) اگر چیزی آورد دست او را رد نکن اما اگر چیزی نیاورد از او نخواه...

با دقت در این رفتار حضرت فاطمه زهرا (س) بی‌شک درس‌های متعددی را می‌توان آموخت که با الگوگیری از آن خصوصاً در ایام سخت تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، بر بسیاری از مشکلات خانواده‌ها پیروز شد؛ درس‌هایی از جنس مراعات، همدلی، صبر، ایثار و عشق...
* حجت‌الاسلام طاهر قلی‌زاده محمدی کارشناس مسائل خانواده