رتبه نخست منطقه‌ای ایران در حوزه سلول‌های بنیادی/ ۱۵۰ هزار نمونه "خون بند ناف" در پژوهشگاه رویان

به گزارش سارنا به نقل از تسنیم، "عبدالحسین شاهوردی" رئیس پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی درباره نحوه رتبه‌بندی کشورها در تولید علم در سلول‌های بنیادی گفت: سلول‌های بنیادی یکی از موضوعات روز جامعه علمی است و به عنوان یک انقلاب دوم در علم پزشکی مطرح می‌شود و موضوعات سلول‌های بنیادی منشأ بسیاری از  فعالیت‌های علمی است. مجلات علمی درباره سلول‌های بنیادی وجود دارد که از انجمن‌های بین‌المللی سلول‌های بنیادی شکل گرفته است که فعالیت‌های پژوهشی در زمینه‌های فناوری یا تولید محصول در موضوعات علمی دنبال می‌شود توسط این انجمن‌ها رصد شده و هر چند سال یک بار مقالاتی در این زمینه به چاپ می‌رسد.

شاهوردی گفت: موقعیت کشور ما در زمینه چاپ مقالات علمی در مجلات معتبر بین‌المللی در سطح جهان بسیار ممتاز است. ما زمانی که نخستین رده سلول‌های بنیادی را که تولید کرده و مقالات آن نیز به چاپ رسید جزو 10 کشوری بودیم که در دنیا صاحب این دانش شدیم و در نخستین مقالاتی که از این انجمن در مجله سلول‌های بنیادی به چاپ رسید، در نقشه خاورمیانه پررنگ بودیم یعنی در گزارش اول در مقایسه با کشورهای همسایه به عنوان یک مجموعه یونیک در کشور کار می‌شد اما در مقالات دوم و سومی که در این زمینه چاپ شده است، کشورهای دیگر منطقه نیز حضور پیدا کردند و با کمک کشورهای خارجی در کشور خود سرمایه‌گذاری کردند و بحث‌ سلول‌های بنیادی، سلول‌ درمانی، ژن‌ درمانی و فعالیت‌هایی که می‌تواند مرتبط با این دانش باشد، امروز در منطقه  کشورهایی مثل ترکیه، عربستان، قطر نیز در این زمینه‌ها در حال کار و فعالیت هستند.

رئیس پژوهشگاه رویان ادامه داد: ایران در منطقه در بین تمام کشورها از نظر تولید دانش، تولید علم و دستاوردهای دیگر رتبه نخست را کسب کرده است. در کشور اکثر دانشگاه‌ها در عرصه سلول‌های بنیادی فعالیت می‌کنند و همچنین در موضوعات انواع سلول‌ها از بحث تولید رده‌های سلولی، سلول‌های بالغی و موضوع نگهداری سلول‌های بنیادی، به عنوان بانک‌های سلولی در کشور شکل گرفته است که از جمله آنها بانک خون بند ناف است که سلول‌های بنیادی را به عنوان یک سرمایه برای نسل بعدی و درمان بیماری‌ها در آینده نگهداری می‌کند. بانک خون بند ناف بیش از 20 مورد با کمک همکاران در درمان سرطان‌های خون استفاده شده است.

شاهوردی ادامه داد: بانک خون بند ناف در واقع سلول‌های بنیادی بند ناف را در زمان تولد جداسازی می‌کند و آنها را در نیتروژن فریز کرده و نگهداری می‌کنند. در بیماری‌های سرطانی به خصوص سرطان‌های خون، بسیار خوب جواب داده است. در بانک خون بند ناف رویان بیش از 150 هزار نمونه نگهداری شده است و همچنین با سازمان انتقال خون و بیمارستان شریعتی تهران نیز در این زمینه همکاری می‌کنیم.

وی گفت: یک اتفاق مثبتی که درباره استفاده از سلول‌های بنیادی وجود دارد، ساخت (clean room) کلین‌روم است چراکه اگر بخواهیم سلولی را در درمان استفاده کنیم باید در فضای تمیز و پاکیزه این سلول‌ها فرآوری و آماده برای سلول‌درمانی شوند. امروز کلین‌روم‌های بسیار خوبی هم در مجموعه رویان و هم  شرکت‌هایی مثل "سل‌تک" که از رویان مشتق شدند، تولید شده است.

رئیس پژوهشگاه رویان اظهار کرد: تعدادی از این سلول‌ها که تحقیقات بالینی خود را پشت سر می‌گذراند مجوزهای خود را از سازمان غذا و داروی کشور گرفته است. در بعضی از این پروژه‌ها کارآزمایی بالینی، فرایندهای پایانی خودش را می‌گذراند و این سلول‌ها به شکل روتین به خدمات کشور می‌آید.

شاهوردی درباره خدمات درمانی به زوج‌های نابارور و کارهای انجام شده در پژوهشگاه رویان گفت: نخستین تجربه رویان، موضوع درمان ناباروری بود که این بیماران در دهه شصت به خارج از کشور می‌رفتند و امروز نه‌تنها این بیماران در داخل پذیرش می‌شوند بلکه امروز میزبان قابل توجهی از بیماران خارجی نیز هستیم.

وی ادامه داد: یک اتفاق بسیار خوبی در دانش در کشور رقم خورده است که جهاد دانشگاهی نقش بسزایی در آن داشت توسعه این دانش است. امروز بیش از 80 مرکز ناباروری توسط دانشگاه‌ها و توسط بخش خصوصی کشورمان توسعه پیدا کرده است و در هر استان مرکز ناباروری وجود دارد.

رئیس پژوهشگاه رویان گفت:‌ ما امروز در موضوع ناباروری با بهترین مراکز ناباروری در سطح جهان رقابت می‌کنیم. علاوه بر این امروز ما برای بیماران سرطانی و برای نگهداری سلول‌های جنسی آنها یا بافت تخمدان آنها در رویان فعالیت می‌کنیم.

شاهوردی درباره تجاری‌سازی محصولات پژوهشگاه رویان تصریح کرد: ما حدود 10 مرکز یا شرکت دانش‌بنیان در کنار پژوهشگاه رویان داریم که ماحصل پژوهش‌های این پژوهشگاه بوده است، شکل گرفته است. بعضی از این شرکت‌ها مثل "بنیاخته رویان" که با کمک سازمان گسترش حمایت شد و امروز به عنوان یک شرکت موفق و پیشرو در حال کار و فعالیت است . شرکت "سل‌تک‌فارمد" نیز در موضوع تولید سلول‌های بنیادی با کمک بنیاد برکت در حال کار است و همچنین یکسری شرکت‌های نوپا نیز وجود دارند که امیدواریم همچون شرکت‌های پیشرو باشند.