عزت نفس، اخلاق و بصیرت حضرت علی اکبر(ع) الگوی جوان امروز

به گزارش سارنا به نقل از مهر،  نقل است که ۱۱ شعبان المعظم سالروز میلاد خجسته حضرت علی اکبر (ع) می‌باشد و بر همین اساس به عنوان روز ملی جوان نامگذاری شده است. از جمله ویژگی‌های مهم حضرت علی اکبر (ع) آن بود که پس از ولادت علی بن الحسین (ع)، هرکسی که پیش از آن با رسول اکرم (ص) دیدار داشت، وقتی ایشان را می‌نگریستند، شبیه‌ترین فرد به پیامبر اکرم (ص) را نظاره می‌کردند، از این روی هر فردی که آرزوی دیدن رسول خدا (ص) را داشت به سیمای نورانی، زیبا و قامت رشید ایشان می‌نگریست. در روایات از امام حسین (ع) آمده: «هرگاه مشتاق دیدار پیامبر می‌شدیم به چهره او می نگریستیم». در روز عاشورا وقتی علی بن الحسین (ع) اذن میدان طلبید و عازم پیکار شد، امام حسین (ع) به آسمان نظاره کردند و فرمودند: «اللهم اشهد علی هؤلاء القوم فقد برز الیهم غلام اشبه الناس برسولک محمد خلقا و خلقا و منطقاً و کنا اذا اشتقنا الی رؤیة نبیک نظرنا الیه...».

بر همین اساس علی اعظمی در یادداشتی ویژگی‌های ایشان را مورد بررسی قرار داده است که در ادامه می‌خوانید:

انسان در طول زندگی خود نسبت به برخی از امور آگاهی و تجربه ندارد و از آن جا که فقط یک بار زندگی می‌کند و در صورت اشتباه و تباهی عمر، حق و فرصت بازگشت ندارد، برای آگاهی از این امور و زندگی شایسته و خداپسند می‌تواند الگوی بایسته اخلاقی برای خود انتخاب نماید. از طرفی، انسان نمی‌تواند هر کسی را برای خود الگو قرار بدهد. به همین خاطر خداوند خودش افرادی را برای انسان الگو قرار داده است؛ افرادی که سراسر زندگی آن‌ها مورد رضایت خدا بوده است.

البته نمی‌توان چنین افرادی را در جایی جز خانه اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله پیدا کرد. اهل بیتی که برای هر سنی از افراد جامعه، الگویی دارند. به عنوان نمونه برای نسل جوان می‌توان حضرت علی اکبر را به عنوان یک الگوی برتر معرفی کرد که زندگی سرشار از ادب، شجاعت و علم داشتند.

آراسته به اخلاق نبوی

رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) زیبنده‌ترین سجایای اخلاقی را دارا بود. از همین رو خداوند متعال می‌فرماید: «وَ إِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ؛ [۱] و به یقین تو بر بلندای سجایای اخلاقی عظیمی قرار داری.»

حضرت علی اکبر نیز این فضائل اخلاقی را از رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) به ارث برده است. ایشان از لحاظ صورت و سیرت اخلاقی و منطق، کاملاً به پیامبر شباهت داشتند؛ به طوری که هر وقت کسی مشتاق دیدار رسول خدا می‌شد به چهرۀ مبارک ایشان نگاه می‌کرد.

این شباهت به رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) در میدان جنگ، زمانی که امام حسین (علیه السلام) می‌خواست ایشان را به میدان بفرستد نمایان شد؛ هنگامی که فرمودند: «اللَّهُمَّ اشْهَدْ عَلی هَؤُلاءِ الْقَوْمِ، فَقَدْ بَرَزَ إِلَیْهِمْ غُلامٌ اشْبَهُ النَّاسِ خَلْقاً وَ خُلْقاً وَ مَنْطِقاً بِرَسُولِکَ محمد (صلّی الله علیه و آله)، کُنَّا إِذَا اشْتَقْنا إِلی نَبِیِّکَ نَظَرْنا إِلی وَجْهِهِ؛ [۲] خدایا! بر این گروه ستمگر گواه باش که اینک جوانی به مبارزه با آنان می‌رود که از نظر صورت و سیرت و گفتار، شبیه‌ترین مردم به رسول تو، حضرت محمد است. ما هر زمان که مشتاق دیدار پیامبرت می‌شدیم، به چهره او می‌نگریستیم.»

بصیرت

جهت دیگری که ما می‌توانیم از زندگی حضرت علی اکبر (ع) الگو بگیریم بصیرت ایشان می‌باشد. جوان امروزی می‌تواند با الگوپذیری از حضرت در سخت‌ترین شرایط زندگی بصیرت داشته باشد و بهترین تصمیم‌ها را بگیرد.

به عنوان نمونه: «وقتی امام حسین در کربلا لحظه‌ای به خواب رفتند و بیدار شدند فرمودند: شنیدم هاتفی می‌گوید: شما می‌شتابید و مرگ، شما را به سوی بهشت می‌شتاباند. در این هنگام، حضرت علی اکبر سؤالی بسیار تأمل برانگیز پرسید: پدر جان! آیا ما بر حق نیستیم؟ حضرت پاسخ داد: آری پسرم! به آن خدایی که بازگشت بندگان به سوی اوست، ما در راه حقّ و عدالت و در اندیشه نجات و آزادی مردم و زنده ساختن حقوق پایمال شده آنان و شرایط و روابط آزاد منشانه و خدا پسندانه هستیم و برای خدا این رنج‌ها را به جان می خریم. حضرت علی اکبر عرضه داشت: در این صورت پس چه باک از مرگ پرافتخار و شهادت در راه خدا !؟»[۳]

حضرت علی اکبر با بصیرت نافذ سوالی را پرسید که حق مداری او را اثبات می‌کند. ایشان به همه حاضران فهماند که ملاک سعادت و شقاوت، بر حق بودن است و باید در این مسیر پافشاری کرد حتی اگر منجر به شهادت شود.

عزت نفس در هدف

عزت نفس، فضیلت اخلاقی است که باید در زندگی از حضرت الگو بگیریم؛ زیرا عزت نفس انسان را از عقب نشینی درباره هدف والا بازمی دارد و انسان با بصیرت هرگز عزت نفس و اهداف والای خویش را رها نمی‌کند؛ بلکه با شجاعت بسیار در این مسیر و برای رسیدن به آن اهداف گام برمی دارد.

از این رو وقتی در عاشورا به خاطر قرابت جد مادری حضرت با ابوسفیان به ایشان پیشنهاد امان داده شد. حضرت با عزت نفس کامل به قرابت خود با رسول خدا اشاره کرد و به خاطر امان، عزت نفس و قرابت خود با رسول خدا را زیر پا نگذاشت و فرمود: «به خدا سوگند رعایتِ خویشاوندی پیامبر خدا، لازم‌تر از رعایت خویشاوندی ابوسفیان است .»[۴]

در نتیجه، حضرت علی اکبر الگو و نمونه خوبی برای جوانان در زندگی دینی می‌باشد. جوان امروزی می‌تواند با الگوگیری از ایشان خود را مزین به صفات اخلاقی نماید که چراغ راه او برای سعادت و رستگاری شود.

پی نوشت
[۱] سوره قلم، آیه ۴.
[۲] العوالم الامام الحسین (ع)، ص ۲۸۵.
[۳] مثیر الأحزان، ص ۴۷.
[۴] سر السلسلة العلویة، ص ۴۰.

سمانه نوری زاده قصری