لیز تراس، بعد از ۴۴ روز نخست وزیری بریتانیا به دلیل اینکه برنامه اقتصادی مورد نظرش نتوانست رضایت قابل ملاحظهای را جلب کند و دو تن از وزرای کلیدی کابینهاش هم همکاری با او را متوقف کردند، ناچار به استعفا شد.
به گزارش سارنا به نقل از ایسنا، وضعیت آشوب در سیاست داخلی بریتانیا درست از همان زمانی آغاز شد که دیوید کمرون وارد قمار همهپرسی برای خروج از اتحادیه اروپا شد، کمرون امیدوار بود که مردم به عدم خروج رای بدهند و از این طریق دولتش قدرت بیشتری به دست بیاورد، اما اکثریتی شکننده به خروج از اتحادیه رای دادند و بریتانیا حالا چند سال است که روی آرامش ندیده است.
فشارها به دولت بوریس جانسون در پی رسوایی برگزاری مهمانی در دوران قرنطینه، جانسون را هم مجبور به استعفا کرد تا یکی از اعضای ضعیف کابینهاش که نقشی چشمگیر در مذاکرات خروج از اتحادیه داشت، به جای او بنشیند و نظر تندروها را جلب کند. تاچر دوم، در این ماموریت هم ناموفق بود! او که قصد داشت مالیات ثروتمندان را کم کند و بر مالیات بنگاهها اضافه کند، عملا پوند را دچار بیثباتی کرد، بازار سهام را به هم ریخت و در نهایت با فشار مجلس عوام ناچار به استعفا شد.
در روزهایی که جهان سیاسی غرب درگیر جنگ، بحران انرژی و نزدیک شدن به زمستان است، بیثباتی در سیاست داخلی بریتانیا بسیاری از قدرتهای اروپایی را کلافه کرده است.
نگاهی به واکنشهای رهبران کشورهای مختلف نشان میدهد غیر از روسها که هنوز ظرفیت شوخی را از دست ندادهاند، باقی کشورها اوضاع را خوب ارزیابی نمیکنند.
امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، دیروز در واکنش به تغییرات سیاسی در بریتانیا گفت امیدوار است بریتانیا هرچه زودتر به ثبات بازگردد. آقای مکرون که در حال ورود به نشست اتحادیه اروپا از طرف خبرنگاران مورد پرسش قرار گرفته بود تا نظرش را در مورد استعفای تراس بیان کند، گفت درباره سیاست داخلی بریتانیا اظهار نظر نمیکند، اما بر این تاکید کرد که مهم است بریتانیای کبیر ثبات سیاسی را خیلی سریع به دست آورد. مکرون حرفش را با گفتن این که از نظر شخصی همیشه از رفتن یک همکار ناراحت میشود به پایان برد.
روزنامه فرانسوی فیگارو در مورد استعفای تراس نوشته: «لیز تراس یک بار خود را به عنوان «سر اخلالگران» توصیف کرده است. برای منتقدانش، او بیش از هر چیز یک «سر ویرانگر» بود. او که تنها ۴۴ روز در قدرت باقی ماند، مشکلات اقتصادی میلیونها بریتانیایی را بدتر کرد، وجهه بینالمللی کشورش را تضعیف کرد و وحدت در حزب محافظهکار که در طول دوازده سال گذشته همواره در حال تضعیف بوده است را به کلی از بین برد.» لوموند روزنامه دیگر چاپ فرانسه هم در مورد تراس نوشته است که «خانم تراس هیچ وقت از افتضاحی که با ارائه بودجه کوچک آماتوریاش به بار آورد، عبور نکرد» و افزود: «قدرت تراس در بریتانیا را میتوان به تنها چند روز بعد از مراسم سوگواری ملکه محدود دانست». در آلمان هم روزنامه بیلد با تیتر «زلزله سیاسی در جزیره» به خروج تراس از داونینگ استریت واکنش نشان داد.
رئیسجمهور آمریکا اما در بیانیهای در مورد استعفای تراس گفته است: «ایالات متحده و بریتانیا متحدان قوی و دوستان قدیمی هستند و این واقعیت هرگز تغییر نخواهد کرد. من از نخستوزیر لیز تراس به خاطر مشارکتش در زمینههای مختلفی از جمله مسئول دانستن روسیه برای جنگ علیه اوکراین تشکر میکنم. ما به همکاری نزدیک خود با دولت بریتانیا ادامه خواهیم داد تا با هم برای مقابله با چالشهای جهانی که کشورهایمان با آن روبرو هستند، کار کنیم.»
ران کلاین، رئیس کارکنان کاخ سفید هم در واکنش به این استعفا در بریتانیا گفته است «کشورش همیشه بدون توجه به وابستگی حزبی رئیسجمهور ما یا سیاست نخستوزیر آنها، روابط ویژهای با بریتانیا داشته است.» او گفته: «مهم نیست که بریتانیا چه کسی را برای نخست وزیری انتخاب کند، همکاری ما با بریتانیا ادامه خواهد داشت... ما با هر کسی که جانشین نخست وزیر تراس شود، بسیار بسیار نزدیک کار خواهیم کرد»
علیرغم این واکنشهای خویشتندارانه در کاخ سفید، واشنگتن پست استعفای تراس را «بینظمترین لحظه در سیاست بریتانیا در تاریخ دوران پس از جنگ» خواند. این روزنامه، استعفای تراس را «یک انتقال قدرت حقیرانه» توصیف کرده و هشدار داده است «هیچکس مطمئن نیست که بریتانیا اکنون چه جهتی را در سیاست خارجی یا اقتصادی در پیش خواهد گرفت.»
نیویورک پست در مورد این استعفا نوشته است «گرفتاریهای تراس با شکست برنامه مالیاش و مخالفت خصمانه حزب محافظهکار با پیشنهاد او برای کاهش مالیات بر ثروتمندان همزمان با افزایش مالیات شرکتها آغاز شد. کاری که بازارهای مالی را به یک سقوط چند هفتهای سوق داد.» این روزنامه به کنارهگیری دو عضو ارشد کابینه تراس از سمتهای خودشان در واکنش به ناکارآمدی برنامه اقتصادی دولت تراس اشاره کرده و گفته است که تراس عملا چارهای غیر از استعفا نداشته است.
مارک روته، نخست وزیر هلند، در مورد استعفای تراس گفته که او ارتباط خوبی با خانم تراس داشته است. او گفته «من شخصاً برای او آزردهخاطر هستم... ما در مورد طیف وسیعی از مسائل به توافق رسیده بودیم و مشتاقانه منتظر هستم که با کسی که همکار بعدی من خواهد بود کار کنم.»
روزنامه هلندی تلگراف هم میگوید: «محبوبیت تراس و حزب محافظهکار در مدت کوتاهی که تراس نخستوزیر بود، به شدت به دلیل سیاستهای اقتصادی متزلزل او کاهش یافته است.»
روزنامه ال پایس در اسپانیا، نخستوزیری خانم تراس را یک «سفر ایدئولوژیک شکستخورده» به سمت نومحافظهکاری بت او، مارگارت تاچر، توصیف کرده. نوسان ارزش پوند پس از اعلام کاهش مالیاتها – و سپس عقب نشینی دولت از این پیشنهاد – نشان داد که بازگشت به سیاستهای نومحافظهکارانه در بریتانیا بسیار سختتر از آن چیزی است که به نظر میرسد.
تراس تنها نخست وزیر بریتانیا بود که دست دو حاکم خاندان سلطنتی را فشرد و خروج او از خانه شماره ده خیابان داونینگ البته برای همه اینقدرها شادیآور نبوده است. تراس پیشتر به طور ضمنی گفته بود که انتقال سفارت بریتانیا از تلآویو به اورشلیم را بررسی میکند و دولت اسرائیل به این مسئله بسیار امیدوار بود. هرچند چنین تصمیمی میتوانست هزینههای جبرانناپذیری بر روابط این کشور با کشورهای عربی باقی بگذارد.
واکنش مسکو به تغییرات در سیاست داخلی بریتانیا همان طور که پیشبینی میشد، تند بود. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در این مورد گفت «جهل فاجعهبار و تشییع جنازه ملکه بلافاصله پس از حضور وی در کنار لیز تراس، میراث این نخستوزیر مستعفی خواهد بود.» دیمیتری مدودف، رئیسجمهور سابق روسیه هم با اشاره به شوخی دیلی استار در مورد اینکه آیا کاهو بیشتر دوام میآورد یا نخستوزیری خانم تراس، در توییتی نوشت: «خداحافظ تراس، به کاهو تبریک میگویم.»
تراس به عنوان نخست وزیر سابق بریتانیا، تا پایان زندگیاش سالانه ۱۱۵ هزار پوند حقوق دریافت خواهد کرد.
فاطمه کریمخان
نظر بدهید