گروه تحلیلی-مذهبی سارنا:
مسیر زندگی همه مخلوقات خداوند به قبل و بعد از ظهور امام زمان(عج) تقسیم میشود و ظهور نقطه عطفی در دنیا و حتی کل هستی است. طبق مطالبی که در بخش " اهمیت ظهور در جهان هستی" بیان شد حکومت امام زمان(عج) در واقع کمال دنیا و زندگی دنیایی بشر و همچنین زمینه ساز کمال ابدی برای انسان هاست. در این بخش میخواهیم کمی به سیمای حکومت امام زمان(عج) بپردازیم.
البته این نکته را باید توجه داشت که حکومت امام زمان(عج) از دو بخش تشکیل می شود: بخش اول از ظهور تا پیروزی نهایی و بخش دوم از پیروزی نهایی به بعد.
در مورد بخش اول، در مبحث "مراحل قیام امام زمان(ع)" به تفصیل بیان شد. در این نوشتار قصد داریم به حکومت امام زمان(عج) پس از پیروزی کامل و تسلط به کل دنیا بپردازیم.
این بخش را در سه قسمت بررسی می کنیم:
ابتدا سیمای حکومت امام زمان(عج) در قرآن را بررسی میکنیم. سپس از دیدگاه روایات به حکومت امام زمان(عج) میپردازیم و در آخر هم یک ترسیم کلی از سیمای حکومت امام زمان(عج) ارائه میدهیم.
سیمای حکومت امام زمان در قرآن
قرآن کریم در آیات متعددی به ظهور امام زمان(عج) و حکومت مهدوی پرداخته است. ولی مانند بسیاری از زمینه ها، در این مورد هم قرآن به صورت کلی به موضوع مهدویت اشاره کرده است. در ادامه به مهم ترین آیات قرآنی که به موضوع مهدویت پرداخته اند اشاره میکنیم.
در سوره انبیاء آیه 105 آمده است: « وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ»، (ترجمه: بیگمان، در [کتاب] زبورِ [داوود] پس از تورات، نگاشتهایم، که بىگمان، زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد).
بر اساس روایات ائمه(ع) و تفاسیر علمای بزرگ اسلام، این آیه به موضوع ظهور اشاره دارد و بندگان صالح در واقع همان یاران امام زمان(عج) خواهند بود. این آیه در حقیقت وعده خداوند است به همه مبنی بر اینکه سرانجام حق بر باطل چیره می شود و حکومت جهانی الهی تشکیل خواهد شد.
در سوره قصص آیه 5 نیز آمده است: «وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ»، (ترجمه: و خواستیم بر کسانی که در آن سرزمین فرو دست شده بودند منّت نهیم و آنان را پیشوایان [مردم] گردانیم و ایشان را وارث [زمین] کنیم).
این آیه هم مانند آیه قبل از اراده خداوند برای تشکیل حکومت عدل جهانی توسط منجی عالم بشریت اشاره دارد.
در سوره نور آیه 55 آمده است: «وَعَدَ اللهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ»، (ترجمه: خداوند به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند وعده داده است كه بهيقين، خلافت روى زمين را به آنان خواهد داد، همانگونه كه به پيشينيان آنها خلافت بخشيد؛ و دين و آيينى را كه براى آنان پسنديده، بر ايشان پابرجا و ريشهدار خواهد ساخت؛ و ترسشان را به امنيّت و آرامش مبدّل مىكند، [بهگونهاى] كه فقط مرا مىپرستند و چيزى را همتاى من قرار نخواهند داد. و كسانى كه پس از آن كافر شوند، آنها همان فاسقانند).
"طبرسی" در تفسیر این آیه می گوید: امام سجاد(ع) این آیه را خواند و فرمود: "به خدا سوگند که آنان شیعیان ما اهل بیت (هستند و خداوند [مؤمنان و صالحان را از زمین] به دست مردی از خانوادهی ما که او مهدی (است به حکومت میرساند و او همان است که پیامبر دربارهی او فرمود: ( اگر از دنیا فقط یک روز باقیمانده باشد، خداوند آن را آنقدر طولانی میکند تا مردی از اهل بیت من که همنام من است بیاید و زمین را همانطور که پر از ظلم و ستم شده است، پر از عدل و داد کند.)"
البته آیات دیگری هم هستند که طبق روایان و تفسیر مفسران اسلامی درباره موضوع مهدویت می باشند که به همین مقدار بسنده میکنیم.
همان طور که از این آیات قرآنی برمیآید، در آینده حکومتی تشکیل خواهد شد که در آن فقط خدا پرستیده می شود بدون اینکه کسی برای خدا شریک قائل شود. این نکته بسیار کلیدی و مهم است، زیرا اصل پلیدی ها در طول تاریخ تا به امروز از اینجا نشأت می گیرد که انسان ها برای خدا شریک قائل میشوند هر چند که اینگونه وانمود نکنند.
همچنین طبق این آیات، در حکومت مهدوی امنیت و آرامش مطلق وجود دارد. امنیت و آرامش مهم ترین موضوع در زندگی بشر امروزی است زیرا عمده نگرانی بشر در دنیای امروز نبود آرامش و امنیت در همه وجوه زندگی است.
پس حکومت امام زمان(عج) طبق قرآن، حکومتی کامل و در بالاترین درجه آسمانی و دنیایی خواهد بود.
سیمای حکومت امام زمان(عج) در روایات و احادیث
در روایات فراوانی از اهل بیت(ع) در مورد حکومت امام زمان(عج) صحبت شده است که به چند مورد آن میپردازیم:
از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود: "هنگامی که قائم ما قیام کند...زمین، گنج های خود را بیرون ریخته و آشکار میکند، به گونه ای که مردم با چشم خود، آنها را میبینند. دارندگان زکات، سراغ کسی می روند که نیازمند باشد تا زکاتشان را به او بدهند ولی کسی یافت نمیشود و مردم از [کمک های دیگران] بی نیاز میشوند." (بحار الانوار، ج52، ص364)
امام باقر می فرماید: "هنگامی که قائم ما قیام میکند، دستش را بر سر بندگان گذارد و عقول آنها را جمع ساخته و اخلاقشان را به کمال میرساند." (کافی، کلینی، ج1، ص25)
امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) در روایتی میفرماید: "زمانی که مهدی ما قیام کند...کینه ها از سینه ها بیرون میرود." (بحارالانوار، ج52، ص316)
در روایتی از امام رضا(ع) آمده است: " ترازوی عدالت را در میان مردم مینهد و [در سرتاسر حکومتش] هیچ انسانی به دیگری ستم نخواهد کرد." (بحارالانوار، ج52، ص321)
رسول خدا(ص) نیز میفرماید: " قائم از اولاد من است، اسمش اسم من و کنیه اش کنیه من و شکل و شمایلش شکل و شمایل من و روشش روش من است. او مردم را بر ملت و شریعت من نگه میدارد و آنها را به سوی کتاب خداوند عزوجل دعوت میکند." (بحارالانوار، ج52، ص73)
در روایتی از امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) نقل شده است که: " هنگامی که قائم ما قیام کند، آسمان، باران خود را فرو خواهد ریخت و زمین گیاهان خود را خواهد رویانید...به گونه ای که زن میان عراق و شام راه خواهد رفت و همه جا بر روی گیاه پا خواهد گذاشت." (بحار الانوار، ج52، ص316)
امام باقر(ع) میفرماید: "بر روی زمین هیچ خرابی نخواهد بود مگر اینکه آباد خواهد شد." (بحار الانوار، ج52، ص191)
از امام صادق(ع) نقل است که فرمود: "هنگامی که قائم آل محمد(عج) قیام کند، در پشت کوفه، مسجدی بنا خواهد کرد که هزار در دارد و خانه های کوفه به نهر کربلا متصل خواهد شد." (بحار الانوار، ج52، ص337)
در روایتی بسیار مهم، امام صادق فرموده است: "علم، بیست و هفت حرف است. تمام آنچه انبیا آورده اند دو حرف است و مردم تا امروز بیش از آن دو حرف نمیشناسند. هنگامی که قائم ما قیام کند، بیست و پنج حرف را میآورد و بین مردم توسعه خواهد داد و به دو حرف قبلی اضافه خواهد کرد تا بیست و هفت حرف کامل شود." (بحار الانوار، ج 52، ص336)
همچنین در روایتی دیگر از امام صادق(ع) آمده است: " زمانی که قائم(عج) قیام کند، هیچ سرزمینی نمیماند مگر اینکه ندای شهادتین (لا اله الا الله و محمد رسول الله) در آن طنین اندازد." (بحار الانوار، ج52، ص340)
رسول خدا میفرماید: " بشارت باد بر شما به مهدی...زمین را آکنده از عدل و قسط میکند، آنگونه که پر از جور و ظلم شده باشد. از او ساکن آسمان و زمین راضی خواهد شد." (كشف الغمة في معرفة الأئمة ، علی بن عیسی اربلی، ج2، ص483)
امام صادق نیز می فرماید: " هنگامی که حضرت قائم(عج) قیام کند، خداوند بیماری ها را از مؤمنان دور میسازد و تندرستی را به آنان باز میگرداند." (غیبت نعمانی، ص317)
عبدالله بن عطا میگوید: " از امام صادق(ع) پرسیدم: هنگامی که قائم(عج) قیام کند به کدام روش میان مردم رفتار خواهد کرد؟ آن حضرت فرمود: آنچه (از بدعت و پیرایه) را پیش از او بوده، از اساس ویران خواهد کرد، چنانکه رسول خدا(ص) عمل کرد و او اسلام را از نو آغاز میکند." (رَوضَةُ الْواعِظین وَ بَصیرَةُ الْمُتَّعِظین ، محمد بن حسن فتال نیشابوری، ص265)
روایات درباره چگونگی حکومت امام زمان(عج) بسیار زیاد است به طوریکه امکان آوردن همه آنها در این نوشتار ممکن نیست. اما همین مقدار هم نشان دهنده سیمای زیبا و رؤیایی حکومت امام زمان(عج) میباشد.
یک ترسیم کلی از سیمای حکومت امام زمان(عج)
همان گونه که در مطالب گذشته توضیح داده شد، همه مخلوقات خداوند دارای یک کمالی هستند و یکی از اهداف خداوند از خلق کردن مخلوقات، فراهم آوردن زمینه برای به کمال رسیدن مخلوقاتش است.
همان طور که همه مخلوقات دارای کمال هستند، دنیا هم به طور کلی دارای کمال است و کمال دنیا بعد از ظهور و در حکومت امام زمان(عج) اتفاق میافتد. هدف از ظهور و تشکیل حکومت جهانی توسط امام زمان(عج) تنها برچیدن بساط ظلم و ستم و گسترش عدل نیست بلکه هدف از ظهور به مراتب بالاتر از اینهاست.
در روایتی آمده است: "ساکنان آسمان ها و زمین و پرندگان هوا همگی به خلافت و حکومت حضرت مهدی(عج) راضی می شوند. هیچ مرده ای باقی نمیماند مگر اینکه آن خوشحالی در قلب او داخل میشود و در جهان برزخ و خانه های قبرشان به دیدار یکدیگر رفته و به یکدیگر مژده میدهند که قائم آل محمد قیام کرده است." (بحار الانوار، محمدباقر مجلسی، ج 52، ص 384)
یا در روایت دیگری آمده است: "ساکنان آسمان و زمین و پرندگان و حیوانات وحشی، ماهیان دریا و همه به آن حضرت فرحناک و خوشحال میشوند." (منتخب الاثر، لطف الله صافی، ص 472)
از همین دو روایت می توان نتیجه گرفت که ظهور امام زمان(عج) فقط مربوط به انسانهای زنده زمان ظهور نیست بلکه موضوعی بسیار مهمتر و عظیمتر از تنها تشکیل یک حکومت جهانی است. ظهور یک امر تکوینی است و در زندگی همه موجودات عالم هستی چه در دنیا و چه در آخرت و چه در میان انسان ها و چه در در میان فرشتگان و اجنه و حتی حیوانات و گیاهان تغییر اساسی ایجاد میکند.
فهم معنای واقعی ظهور برای ما مشکل است و تنها جنبه حکومتی آن و برچیده شدن بساط ظلم و ستم برای ما ملموس است. در حالیکه با ظهور تغییراتی در ماهیت زندگی عالم هستی اتفاق میافتد.
به هر حال فهمیدن همه ابعاد ظهور با توجه به علم فعلی بشر بسیار مشکل است و تنها از عهده امام معصوم بر میآید و باید منتظر ماند تا یا ان شاء الله به چشم خود ببینیم و یا از طریقی از معصوم بشنویم.
در ادامه در ترسیم کلی سیمای حکومت امام زمان(عج)، به چند مورد از اقدامات امام زمان(عج) بعد از تشکیل حکومت جهانی و شکست تمام اهل باطل و پاکسازی کره زمین از ظالمان و ستمگران میپردازیم:
فراگیر شدن اسلام واقعی در کل دنیا
بعد از تشکیل حکومت جهانی امام زمان(عج)، اسلام در تمامی کره زمین گسترش مییابد. البته اسلامی حقیقی و بر مبنای فقه شیعی که معتقد به امامت دوازده امام شیعیان است. کمکم همه مردمان دنیا به اسلام روی میآورند و اسلام تنها دین مورد قبول همه خواهد شد.
امام زمان(عج) تحریف های ایجاد شده در دین را از بین میبرد و سنت های پسندیده را جایگزین انحرافات خواهد کرد. از امام باقر(ع) نقل شده است که: "گویا مشاهده میکنم که دین شما همچون پرنده ای در خون خود دست و پا میزند و کسی آن را نجات نمیدهد مگر مردی از خاندان ما اهل بیت. پس در زمان او در هر سال، دو پاداش و در هر ماه دو روزی به شما دهند. در دولت او به حکمت دست یابید به گونه ای که زن در خانهاش بر اساس کتاب خدا و سنت رسولش(ص) داوری کند."
اینکه امام زمان(عج) چگونه این مردمان امروزی جهان را که بخش زیادی از آنها در دنیا طلبی و فساد و شیطان پرستی و انواع انحرافات اخلافی غرق شدهاند به راه درست و پذیرش اسلام واقعی فرا میخواند موضوعی مهم است که باید در توضیح آن به این نکته توجه کرد که رهبر جامعه در آن روزگار امام معصوم و صاحب علم غیب و دارای قدرت الهی است و در ضمن همه نیروهای اهریمنی و شیطانی که عامل اصلی انحراف بشریت بودهاند نیز شکست خورده و نابود شدهاند و این وعده خداست که با ظهور امام زمان(عج) مردم همه عالم به سوی کمال واقعی حرکت کنند. همه ابزارها در دست امام زمان(عج) است و جبهه حق پس از سالها مبارزه و تحمل سختی های فراوان به پیروزی رسیده است و اراده خداوند بر این قرار گرفته است که چتر هدایت خود را به وسیله امام زمان(عج) بر سر انسانها و همه مخلوقات بگستراند و دورانی را رقم بزند که جز خدا کسی و چیزی پرستیده نشود و بشر به بالاترین درجات معنوی خود برسد.
پیشرفت علم و تکنولوژی و ایجاد رفاه برای همه مردم جهان
همان گونه که در روایات آمده است، تمام پیشرفت علمی بشر تا روز ظهور تنها 2 باب از 25 باب علمی است که انسان میتواند به آن دست یابد و 23 باب هنوز کشف نشده و به زندگی بشر راه نیافته است. این 23 باب توسط امام زمان(عج) و بعد از ظهور کشف میگردد و با ورود این حجم از علوم جدید به تکنولوژی، در زندگی مردم پیشرفت و رفاه باورنکردنی اتفاق خواهد افتاد.
با ظهور امام زمان(عج)، ضعف های ساخته های دست بشر بر طرف میگردد. بیماری های لاعلاج مداوا می شود. بهداشت به بالاترین سطح خود میرسد و زندگی دنیایی بشر در کنار زندگی معنویاش به بالاترین سطح خود خواهد رسید. همچنین در کنار پیشرفت اعجازگونه علم توسط امام زمان(عج)، معادن و منابع زمین هم برای آن حضرت نمایان میشود.
در این زمینه رسول خدا(ص) فرموده است که "زمین گنج هایش را برای او خارج سازد و او اموال بی شماری بین مردم تقسیم میکند." (بحارالانوار-ج 51 – ص 68 )
در روایتی دیگر از پیامبر(ص) آمده است: "امت من در زمان مهدی(عج) از چنان نعمتی برخوردار شوند که مانند آن را هرگز ندیدهاند. آسمان پیدرپی باران می بارد و زمین با تمام توان، گیاهانتش را برویاند." (نسخه خطی ابن حماد-ص 98)
بر طبق روایات، زمین بعد از ظهور به گونه ای سرسبز می شود که هیچ بیابان غیر قابل سکونتی در آن یافت نمیشود و ثروت طوری بین مردم تقسیم میشود که هیچ فقیر و مستمندی وجود نخواهد داشت و همه مردم در رفاه و آسایش حداکثری زندگی خواهند کرد و تمام زمین آباد گردد و هیچ ویرانی باقی نمیماند.
حتی بر طبق برخی روایات، خوی حیوانات درنده هم تغییر میکند به گونه ای که غذای آنها از طریق دیگری و به غیر از دریدن دیگر حیوانات تأمین می شود. درست است که این مورد کمی عجیب به نظر می رسد اما یادمان نرود که ظهور، نقطه عطف زندگی عالم هستی است، کما اینکه در داستان حضرت نوح(ع) هم حیوانات بدون اینکه به هم آسیب برسانند در کشتی قرار داده شدند. پس هیچ چیز در حکومت الهی غیر ممکن نیست.
امنیت و آسایش در تمام زمین وجود خواهد داشت به طوریکه زنان میتوانند در نیمه های شب مسیری طولانی را بدون ترس بپیمایند.
راه یافتن به کرات و آسمان های دیگر
امروزه بشر با همین علمی که دارد که در نهایت به 2 باب از 25 باب میرسد، در حال فضانوردی و راهیابی به برخی سیارهها مثل مریخ است. طبیعی است که اگر روزی همه علم برای بشر مکشوف شود امکان راهیابی به کرات دیگر و حتی برقراری ارتباط با موجودات احتمالی که در دیگر سیارات زندگی می کنند از قبیل اجنه و فرشتگان و یا موجودات دیگر فراهم شود.
بیان این نکته ضروری است که اگر هم موجودات دیگری در کرات دیگر وجود داشته باشند همه تحت امر امام زمان(عج) هستند و انسان هم اشرف همه مخلوقات خداوند است.
در روایتی از امام صادق(ع) آمده است: "خداوند ذوالقرنین را در انتخاب دو ابر رام و سرکش آزاد گذاشت و او ابر رام را انتخاب کرد که رعد و برقی در آن نبود و اگر ابر سرکش را بر میگزید به او داده نمی شد زیرا خداوند آن را برای قائم ذخیره کرده است." (بحارالانوار – ج 52- ص 321)
این روایت نشان دهنده این است که خداوند ابزارهایی را در اختیار امام زمان(عج) قرار میدهد که سفر به کرات دیگر همچون مسافرتی بین قاره ای در عصر ما یا شاید از آن هم سریع تر باشد.
ارتباط با دنیای غیب و جهان آخرت
یکی از اتفاقات بسیار مهم در حکومت امام زمان(عج) که بسیار عجیبتر از سفر به کرات دیگر است ارتباط دنیا با برزخ و آخرت است.
همان طور که میدانیم ارتباط دنیای مادی با جهان آخرت تا قبل از ظهور بر قرار نیست و تنها از طریق مرگ است که انسانها مجوز ورود به جهانی دیگر و برزخ را پیدا میکنند. به جز چهارده معصوم(ع) که هیچ محدودیتی ندارند در موارد معدودی این امکان برای برخی علما پیدا میشود که به صورت محدود به عالم غیب راه پیدا کنند و با مردگان هم ارتباط برقرار کنند ولی برای عموم مردم این امکان وجود ندارد.
اما بعد از ظهور، ارتباط بین دنیای مادی و جهان غیب بر قرار می شود که رجعت یکی از مصادیق بارز آن است که در بخش مربوط به رجعت به تفصیل به این موضوع می پردازیم.
لذت زندگی در پناه صاحب الزمان(عج)
با همه خصوصیاتی که از زندگی در زمان حکومت امام زمان(عج) گفته شد مثل اوج معنویت مردم، نهایت رفاه و ثروت برای همه مردم، پیشرفت غیر قابل تصور تکنولوژی، وجود امنیت کامل و عدل و داد و بسیاری موارد دیگر، مهم ترین وجه از وجوه زندگی بعد از ظهور، زندگی در زیر سایه امام زمان(عج) و دیدن سیمای زیبای آن حضرت و شنیدن صدای دلنشین مهدی فاطمه(عج) و نفس کشیدن در هوایی که صاحب الزمان(عج) در آن نفس میکشد است.
مردم آن زمان چنان علاقه و عشقی به امام زمان(عج) دارند که هیچ کدام از نعمتهایی که در پرتو حکومت مهدوی به دست آوردهاند به اندازه دیدن امام زمانشان شادشان نمیکند.
تصور کنید در دورانی زندگی کنیم که امام زمان(عج) حاکم آن باشد. امام زمانی که همه انبیاء (ع) و اولیاء و حتی اهل بیت(ع) دوست داشتند زمان حکومت او را درک کنند.
انشاءالله که این نعمت نصیب همه منتظران و شیعیان حضرت حجت(عج) بشود و با دیدن روی آن حضرت از همه درد و رنج های دوران غربت انتظار رهایی یابند.
طول دوران حکومت امام زمان(عج)
در مورد طول دوران حکومت امام زمان(عج) اخبار گوناگونی وجود دارد که از 7 سال تا 400 سال آمده است.
واقعیت این است که 7 سال بسیار دور از انتظار است. زیرا از هزاران سال پیش، انبیاء الهی وعده حکومت جهانی امام زمان(عج) را دادهاند و این همه منتظران آن حضرت با سختی زندگی خود را گذراندهاند به امید ظهور، آنوقت حکومت حضرت فقط 7 سال طول بکشد؟ به نظر می رسد که امام زمان(عج) سالیان زیادی بر جهان حکومت کند که البته میزان دقیق آن مشخص نیست.
شیخ مفید در ارشاد می نویسد: "اخبار و روایات بسیاری در بیان مدت حکومت امام زمان(عج) و روزگار آن حضرت وارد شده است از جمله روایت عبدالکریم خثعمی است که از حضرت صادق(ع) میپرسد: قائم آل محمد چند سال حکومت میکند؟ ایشان میفرماید: هفت سال و هر سال آن به اندازه ده سال از سالهای شماست. بنابراین هفتاد سال حکومت میکند و زمانی که ظهور او فرا رسد در ماه جمادی الآخر و ده روز از ماه رجب چنان بارانی میبارد که هیچ کس مانند آن را ندیده است. خدای متعال به برکت آن باران، گوشت های مؤمنان و بدن های آنان را در قبرستان میرویاند. گویا می بینم که به یاری قائم ما روی میآوند." (ارشاد-شیخ مفید – ص702)
در برخی روایات از جمله روایت مفضل بن عمر گفته شده است که مدت حکومت حضرت مهدی(عج) را کسی جز خدا نمی داند. حضرت علی در پاسخ به چنین پرسشی فرمود: "این به خود او واگذار شده است. پیامبر(ص) با من عهد کرده است که حوادث (پس از ظهور) را به کسی جز حسن(ع) و حسین(ع) نگویم." (میزان الحکمه – محمد محمدی ریشهری- ج 1- ص 295 )
در خصوص مدت حکومت امام زمان(عج) قول قوی این است که مدت حکومت آن حضرت به خود او و مشیت الهی بستگی دارد زیرا ائمه(ع) نیز از علم خداوند استفاده کردهاند.
در مورد میزان عمر حضرت هم نویسنده ترجیح می دهد که به این مطلب نپردازد و همه منتظران و شیعیان امام زمان(عج) باید در هر ساعت دعا کنند که خداوند بر عمر پر برکت حضرت بیفزاید. لذا صحبت کردن درباره پایان عمر عزیزترین انسان برای هر فرد امری ناراحت کننده است و برای نویسنده این نوشتار هم مطلوب نیست.
در کل در مورد جانشینان امام زمان(عج) مطالب مختلفی گفته شده است که قوی ترین قول این است که ائمه هدی(ع) با رجعت به عنوان جانشینان امام زمان(عج) حکومت آن حضرت را ادامه میدهند که بر طبق روایات اولین رجعت کننده از ائمه(ع) و اولین جانشین امام زمان(عج) حضرت امام حسین(ع) خواهد بود.
اللهمّ عجّل لوليّك الفرج
سروش دلیری
بسیار منظم و مفید بود.
نظر بدهید