ویژگی های یاران امام زمان(عج) در عصر ظهور

گروه تحلیلی-مذهبی سارنا:

قیام امام زمان(عج) و انقلاب جهانی حضرت، مهمترین اتفاق عالم هستی و مهمترین وعده الهی است و همان گونه که رهبر این اتفاق بزرگ یعنی امام زمان(عج) دارای ویژگی های منحصر به فردی است که لازمه رهبری این انقلاب جهانی است پس یاران این رهبر بزرگ هم باید دارای خصوصیات ویژه و خاصی باشند که متناسب با بزرگی این اتفاق جهانی باشد.

در این مقاله می خواهیم به ویژگی های یاران امام زمان(عج) در زمان ظهور حضرت بپردازیم.

این نکته را باید در نظر داشت که یاران امام زمان(عج) فقط منحصر به بعد از ظهور نیستند و حضرت، یاران و ملازمان زیادی در قبل از ظهور یعنی در دوران غیبت داشته و دارند. یاران امام زمان(عج) چه در زمان غیبت و چه در زمان ظهور، همگی انسان هایی صالح، مؤمن و مجاهدی هستند که در راه خدا و امامشان تا پای جان می ایستند و از هیچ مجاهدتی در راه حق دریغ نمی کنند.

برای اینکه کسی جزء یاران حضرت شود چه در زمان غیبت و چه در زمان ظهور، باید مسیر عبودیت و کمال را طی کند و همان گونه که در مقالات گذشته بررسی شد، شرط اینکه کسی یار و سرباز امام زمان(عج) در زمان ظهور باشد این است که قبل از ظهور خود را برای آن آماده کند.

اما خصوصیات یاران امام زمان(عج) در عصر ظهورکه موضوع این مقاله است در واقع نتیجه و عصاره همه فضایل یاران و شیعیان اهل بیت(ع) از زمان پیامبر(ص) تا زمان ظهور است.

خصوصیات و ویژگی های یاران امام زمان(عج) را در چند بخش بررسی می کنیم:

1-  یاران خاص امام زمان(عج)

یاران امام زمان(عج) در زمان ظهور را دو گروه تشکیل می دهند. یاران خاص و یاران عام.

یاران خاص حضرت طبق روایات 313 نفر و برابر یاران پیامبر(ص) در جنگ بدر هستند که هر وقت امام زمان(عج) قیام کند اینان از اطراف جهان خود را به حضرت می رسانند و بعد از جبرئیل امین، نخستین کسانی هستند که با امام(عج) بیعت می کنند. در بسیاری از روایات این 313 نفر از بهترین و مؤمن ترین بندگان خدا هستند که در شهامت و سلحشوری نمونه ای ندارد و اینان پرچم داران و حاکمان روی زمین در حکومت امام زمان(عج) خواهند بود.

امام صادق(ع) درباره یاران امام زمان(عج) می فرماید: « هنگامی که امام قائم(عج) از سوی خداوند اجازه ظهور بگیرد، خدا را به اسم اکبر در لغت عبرانی بخواند و 313  نفر از اصحابش که از افراد نخستین در مورد قبول ولایت امام(عج) هستند، مانند پاره های ابر پاییزی به سوی او می شتابند، جمعی شبانگاه از بستر خود ناپدید شوند و صبحگاه در مکه باشند و جمعی در روز دیده شوند که بر روی آب حرکت می کنند. سپس فرمود: آیه "هرکجا باشید خداوند همه را حاضر می کند" درباره آنها نازل شده است».

همچنین امام باقر(ع) می فرماید: « امام قائم(عج) دارای 313 نفر یاور است که این افراد از نژاد عجم هستند، بعضی از آنها در روز بر روی ابر سوار شده و راه می روند، و به نام پدر و اوصاف و نسب معروفند و بعضی از آنها در بستر خوابیده اند و بدون وعده قبلی در مکه به حضور امام(عج) شرفیاب می گردند».

این روایات و بسیاری از روایات دیگر نشان می دهند که این 313 نفر افرادی شایسته و شحصیت هایی ممتاز و قاطع و دلیر و دارای کرامات خاص هستند که هسته مرکزی حکومت امام زمان(عج) و سران حکومت جهانی حضرت را تشکیل می دهند.

چگونگی دسته بندی 313 یار مخصوص امام زمان(عج)

یاران صاحب الزمان(عج) اکثراً از جوانان هستند به طوریکه امام علی(ع) در این خصوص می فرماید: «بیشتر یاوران قائم(عج) جوانانند و پیران اندکی نیز مانند سرمه در چشم و یا نمک در طعام درکنار حضرت حضور دارند».

زنان نیز در بین 313 یاور مخصوص حضرت وجود دارند. ام سلمه از پیامبر(عج) روایت می کند که حضرت رسول(عج) فرمودند: «مهدی(عج) به حرم پناهنده شده و مردم مانند پرندگانی که دور آب گرد آیند، در اطراف او حلقه می زنند ... که بانوانی نیز در میان آنان حضور دارند». امام باقر(عج) نیز فرمود: «سوگند به خدا؛ سیصد و اندی نفر می آیند که میانشان 50 نفر زن هستند».

در مورد اینکه یاران اصلی امام زمان(عج) از کدام منطقه و نژادی هستند نیز روایات متعددی آمده است. برخی از یاران حضرت در واقع اوتادی هستند که ملازمان همیشگی حضرت در زمان غیبت می باشند که هر کدام از آنها اگر از دنیا برود فرد شایسته دیگری جانشین او می شود. این ملازمان حضرت حدود 30 نفر هستند که در زمان ظهور هم امام(عج) را همراهی می کنند و جزء 313 یاور اصلی امام(عج) هستند.

از این 313 یاور امام(عج) تعدادی از ایران، عراق، شام، مصر و نقاط مختلف دنیا خواهند بود.

یارانی که رجعت می کنند

طبق روایات گوناگون و بنا بر اعتقاد شیعیان، در زمان ظهور امام زمان(عج)، افراد خاص که پیش از این از دنیا رفته اند دوباره به دنیا باز می گردند تا حضرت را در تشکیل حکومت یاری کنند.

البته رجعت کنندگان دو دسته هستند. یکی آنهایی که نام آنها در روایات آمده و جزء 313  نفر یاران خاص خواهند بود و دیگر آنهایی که نام آنها در روایان به صورت مشخص نیامده و تنها به خصوصیت کلی آنها اشاره شده است، مانندبرخی پیامبران، بسیاری از شهدا و عرفا و علما، کسانی که در زمان زنده بودن اهل خواندان دعای عهد بوده اند و شاید بسیاری از صلحا و مؤمنینی که تا آن زمان از دنیا رفته اند جزء رجعت کنندگان باشند. البته قطعاً این دسته دوم از رجعت کنندگان نمی توانند همگی جزء 313 نفر یاران خاص حضرت باشند اما بدون شک جزء یاران مهم امام(عج) خواهند بود هر چند ممکن است برخی از آنها جزء 313 نفر هم باشند.

امام صادق می فرماید: «از پشت شهر کوفه، همراه قائم(عج) بیست و هفت مرد خارج می شوند. پانزده نفر از آنان از یاران حضرت موسی(ع) بوده اند. هفت نفر از آنان جزء اصحاب کهف هستند. یوشع بن نوم، سلمان فارسی، ابودجانه انصاری، مقداد و مالک اشتر نیز جزء آنان هستند».

همچنین از رجعت کنندگان دیگری همچون خود رسول الله(ص) و اهل بیت(ع) نیز نامبرده شده است. اما اینکه آیا این گونه رجعت ها در ابتدای قیام امام زمان(عج) اتفاق می افتد یا در طول سال های حکومت امام زمان(عج) اتفاق می افتد  و چه نقشی برای اهل بیت(ع) در آن زمان وجود دارد چندان اطلاعاتی در دست نیست.

 البته رجعت اهل بیت(ع) بعد از رهبری امام زمان(عج) و به عنوان جانشینان امام زمان(عج) برای رهبری دنیا که قطعاً اتفاق می افتد و موضوع بحث دیگری است ولی رجعت اهل بیت(ع) در زمان حکومت امام زمان(عج) و نقش آنها در آن برهه چندان به صورت واضح در روایات نیامده است.

حضرت عیسی(ع) و حضرت خضر(ع)

طبق روایات، یکی از یاران خاص و ویژه امام زمان(عج)، حضرت عیسی بن مریم(ع) است که بعد از ظهور امام زمان(عج) به اذن خداوند به زمین نزول خواهد کرد و در حضور همگان به عنوان یکی از یاران حضرت ولی عصر(عج) پشت سر امام(عج) به نماز خواهد ایستاد.

پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «سوگند به آن کسی که مرا مژده آور راستین قرار داد، اگر از عمر جهان، جز یک روز نمانده باشد، خداند همان یک روز را آنقدر طولانی می کند تا فرزندم مهدی(عج) خروج کند. پس از خروج او، عیسای روح الله(ع) فرود می آید و در پشت سر وی نماز می گزارد، آنگاه زمین با فروغ پروردگار خویش روشن می شود و حکومت مهدی(عج) به شرق و غرب گیتی می رسد».

اینکه آمدن حضرت عیسی(ع) در ابتدای ظهور امام زمان(عج) است یا بعد از مدتی اتفاق می افتد و آیا حضرت عیسی(عج) جزء 313 یاور نخستین امام(عج) است یا نه اطلاع دقیقی وجود ندارد، ولی حضرت عیسی(ع) یا جزء 313 نفر است و یا جایگاهی بالاتر ازآنان در حکومت امام زمان(عج) خواهد داشت.

طبق روایات نقش حضرت عیسی(ع) در حکومت امام زمان(عج) بسیار ویژه است و در برخی اخبار از ایشان به عنوان نفر دوم حکومت امام زمان(عج) و بازوی اجرایی امام(عج) نام برده می شود. حضور حضرت عیسی(ع) باعث می شود که بسیاری از مسیحیان جهان که جمعیت قابل توجهی از مردم جهان را تشکیل می دهند با دیدن ایشان به امام زمان(عج) بپیوندند. همچنین گویا مسئولیت امور اجرایی حکومت امام(عج) هم با حضرت عیسی(ع) خواهد بود.

یکی دیگر از یاران خاص امام زمان(عج) حضرت خضر(ع) است. حضرت خضر(ع) یکی از پیامبران الهی است که تاکنون زنده است و برخی او را متولد فارس می دانند.

امام صادق می فرماید: «خضر، پیغمبر مرسل بود و حق تعالی او را بر قوم او مبعوث گردانید و او قوم خود را به توحید و به اقرار انبیا و رسل و کتب انبیا دعوت نمود و معجزه او این بود که بر بالای چوب خشکی یا بر زمین ساده بی گیاهی نمی نشست جز آنکه آنها سبز می شدند و او را خضر از این جهت نامیدند زیرا که خضر مشتق از سبزی است واسم او تالیا بن ملکان است که اجداد او به نوح منتهی می شوند».

معروف ترین گزارش از زندگی حضرت خضر(ع) ماجرای سفر مشترک ایشان با حضرت موسی(ع) است که در سوره کهف به آن اشاره شده است.

طبق برخی روایات، حضرت خضر(ع) به دیدن ائمه هدی(ع) می رفته است و حتی برخی علما و عرفا هم موفق به دید حضرت خضر(ع) شده اند.

اما مهمترین مأموریت خضر(ع) همراهی با امام زمان(عج) چه در زمان غیبت و چه در زمان ظهور به عنوان انیس و همدم امام زمان(عج) است و همچنین عم طولانی خضر(ع) حجتی برای طول عمر امام زمان(عج) نیز می باشد. حضرت خضر(ع) هم همچون حضرت مسیح(ع) یا جزء 313 نفر یاران خاص امام زمان(عج) خواهد بود و یا جایگاهی بالاتر از آن 313 نفر در نزد امام زمان(عج) خواهد داشت.

البته در روایاتی، دو پیامبر دیگر به نام های الیاس و ادریس که هنوز زنده هستند نیز بعد از ظهور جزء یاران و پیروان حضرت صاحب الزمان(عج) خواهند بود.

2- یاران عام امام زمان(عج)

بخش دیگری از یاران امام زمان(عج) را که جزء آن 313 نفر اصحاب خاص حضرت نمی باشند را یاران عام امام زمان(عج) می نامیم.

اما 313 نفر یاران خاص حضرت در واقع سران حکومت امام(عج) خواهند بود و حضرت قطعاً یاران بی شمار دیگری هم خواهد داشت که ان شاءالله این توفیق برای همه ما منتظران آن امام مهربان و منجی عالم بشریت بدست آید که جزء یاران حضرت باشیم.

بعد از ظهور، میلیون ها نفر از عاشقان و دلباختگان امام زمان(عج) به عنوان سرباز و فدایی حضرت آماده جهاد و ایثار و مجاهدت در راه خدا و امام زمانشان می شوند و تا پیروزی نهایی از پای نمی نشینند و بعضی از این مجاهدین فی سبیل الله افتخار شهادت در حضور امام(عج) را پیدا خواهند کرد. شهادتی که آرزوی بسیاری از عاشقان صاحب الزمان(عج) در زمان غیبت بود و چه افتخاری از این بالاتر که کسی دذ حضور امام زمان(عج) و در راه امام زمان(عج) به شهادت برسد.

تعداد یاران امام زمان(عج) بعد از ظهور بسیار افزایش خواهد یافت و بسیاری از مردم جهان با دیدن امام زمان(عج) و تحت هدایت آن حضرت به یاران امام(عج) می پیوندند و به مقامات عالی انسانی و حتی شهادت در راه امام زمان(عج) که بالاتریت کمال هر انسانی است می رسند.

البته که راه برای رسیدن به جایگاه 313 یاران خاص امام زمان(عج) هم بر هیچ کس بسته نیست و خداوند راه کمال را برای همه انسان ها باز گذاشته است و چه بسا برخی از این 313 نفر، افراد به ظاهر معمولی کوچه و بازار در عصر غیبتباشند که بعد از ظهور شناخته می شوند. فارق از اینکه این 313 نفر از با منزلت ترین انسان ها در طول تاریخ هستند اما به طور کلی همه یاران امام زمان(عج) از جایگاه و منزلت خاصی نزد خداوند برخوردارند و در روایات فراوانی از ائمه اطهار(ع) به جایگاه بالای یاران مهدی(عج) اشاره شده است به طوریکه طبق این روایات بهترین انسان ها در طول تاریخ یاران امام زمان(عج) هستند و تمام مؤمنین و صالحین گذشته و حتی فرشتگان به مقام یاران امام زمان(عج) غبطه می خورند.

3- خصوصیات یاران امام زمان(عج) در عصر ظهور چگونه است؟

همان طور که قبلاً اشاره شد از آنجایی که انقلاب جهانی امام زمان(عج) یک اتفاق یکتا و بی نظیر است پس همه تأثیرگذارن آن هم باید خاص و بی نظیر باشند. از رهبر آن که ستون و محور اصلی این جریان است تا کوچکترین عامل اثرگذاردر این انقلاب جهانی، هر کدام در موقعیت خود بی نظیر و یکتا هستند.

به طور کلی یاران امام زمان(عج) در یک کلام بندگان صالح خدا هستند که تمام فضایل انسانی را در بالاترین سطح دارا هستند. اینان از عارف ترین، دانشمندان ترین، فاضل ترین و حکیم ترین انسان ها هستند. اهل کرامت هستند و دارای ایمانی قوی و بصیرتی بی اندازه و روحی لطیف و قدرتی بسیار شدید هستند. هم یاران خاص حضرت که همان 313 نفر هستند و هم بقیه یاران حضرت از جایگاه بسیار بالایی نزد خداوند برخوردارند.

 در این بخش برخی ویژگی های یاران امام زمان(عج) در قالب چند آیه و روایت بیان می شود:

خداوند در آیه 54 سوره مائده می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده اید؛ هر کس از شما که از دین خود برگردد (به خدا ضرری نمی زند چون) خداوند در آینده قومی را خواهد آورد که آنان را دوست دارد و آنان نیز خدا را دوست دارند.آنان نسبت به مؤمنان، نرم و فروتن و در برابر کافران، سرسخت و قاطع اند. در راه خدا جهاد می کنند و از ملامت هیچ ملامت کننده ای نمی هراسند. این فضل خداست که به هر که بخواهد می دهد و خداوند وسعت بخش و بسیار داناست».

برخی مفسرین، آیه بالا را در وصف ایرانیان در آخرالزمان می دانند و برخی هم درباره یاران امام زمان(عج) می دانند که در واقع تفاوت چندانی بین این دو تفسیر نیست.

امام صادق(ع) در اوصاف یاران امام زمان(عج) می فرماید: «آنان مردانی هستند که دل هایشان مانند پاره های آهن است، شکی در ایمان به خدا در آن راه نیافته و در طریق ایمان، از سنگ محکم تر هستند. اگر آنها را وا دارند که کوه ها را از جای بکنند، از جای کنده و از میان بر می دارند. لشگر آنها قصد هیچ شهری نمی کند جز اینکه آن را خراب می نماید. اسب های آنها زین های زرین دارند و خود آنها برای تبرک، بدن خود را به زین اسب امام(عج) می سایند. آنها در جنگ ها امام(عج) را در میان گرفته و با جان خود از وی دفاع می کنند و هر کاری داشته باشد برایش انجام می دهند.

مردانی در میان آنها هستند که شب ها نمی خوابند، زمزمه آنها در حال عبادت، همچون زمزمه زنبور عسل است. تمام شب را به عبادت مشغول اند و روزها سواره به دشمن حمله می کنند.آنها در وقت شب راهب و هنگام  روز شیرند.

فرمانبرداری آنها از امام(عج) بیش از فرمانبرداری کنیز از آقایش است. آنها مانند چراغ های درخشنده اند و دل هایشان همچون قندیل های چراغ است. آنها ادعای شهادت دارند و تمنا می کنند که در راه خداوند کشته شوند. شعار آنان این است: "ای خون خواهان حسین(ع) ".  از هر کجا می گذرند، رعب آنها پیشاپیش آنان و اندازه یک ماه راه، در دل ها جای می گیرد و بدین گونه به پیش می روند. خداوند هم پیشرو به سوی حق و حقیقت را پیروز می گرداند.»

امام باقر(ع) می فرماید: چون حضرت مهدی(عج) بر فراز نجف برآید به یارانش خطاب می کند: امشب را به عبادت به روز آورید. آنان برخی در رکوع و برخی در سجده شب را به سحر می رسانند و به درگاه خدا تضرع می کنند».

امیرالمؤمنین علی(ع) می فرماید: «مردانی که خدا را به حق شناخته اند، آنها یاوران مهدی(عج) در آخرالزمان هستند».

امام رضا(ع) می فرماید: «شیعیان او از اطراف و اکناف جهان به سوی او می شتابند و زمین زیر پای آنها طی می شود تا به محضر او رسیده، بیعت کنند». این روایت امام رضا(ع) نشان از آن دارد که یاران امام زمان(عج) دارای مقام معنوی و عرفانی بسیار بالایی می باشند به طوریکه از قدرت تصرف در عالم هم برخوردار هستند.

به هر حال آرزوی هر شیعه منتظر این است که از یاران و سربازان امام زمان(عج) باشد. حتی گذشتگانی از انبیا و اولیا و عرفا و شهدا هم همگی آرزو داشتند و دارند که در زمان ظهور دوباره زنده شوند و به دنیا بازگردند تا بتوانند در محضر امام زمان(عج)، برای پیروزی نهایی جبهه حق بر علیه باطل بجنگند و جان خود را فدای امام زمان(عج) کنند.

برای رسیدن به چنین جایگاهی، یعنی سربازی امام زمان(عج)، لازم است از حالا که در عصر غیبت و ان شاء الله در نزدیکی ظهور به سر می بریم، تا می توانیم خودسازی کنیم و خود را برای آن روزها آماده کنیم.

و سخن پایانی اینکه کسی که می خواهد به مقام سربازی امام زمان(عج) نائل شود باید قبل از ظهور به این مقام برسد.

اللهمّ عجّل لوليّك الفرج

سروش دلیری